Sağlıklı yaşamın en önemli etkenlerinden birini sağlıklı beslenme oluşturmaktadır. Bu konuda karşılaşılan en önemli sorunların başında güvenli besin seçimi yer almaktadır. Tüketilmesi gereken besinlerin satınalma aşamasında büyük bir titizlikle seçilmesi önemlidir. Örnek olarak; süt sağlığımız için çok yararlı bir içecektir. Ancak açıkta satılan sütün yararları bir tarafa sağlığımız açısından (Brucella gibi) önemli riskler taşımaktadır. Bu risklerin en önemlisi besin zehirlenmeleridir. Sadece satın alırken değil saklama, hazırlama, pişirme ve tüketim aşamasında da güvenlikle ilgili riskler bulunmaktadır.
Besinlerin güvenliği tüm besin zinciri boyunca yasal çerçevede kontrol edildiğinden, marketlerden besinleri dikkatlice seçmek ve sonra tüketilinceye kadar güvenli tutmak kişinin kendi sorumluluğundadır. Peki, satınalma aşamasından tüketime kadar geçen süreçte dikkat etmemiz gerekenler nelerdir?
İhtiyaçları listelemek: Evde tüketilmeyi bekleyen yoğurt varsa, o günkü alışveriş listenizde yoğurt bulunmasın.
Depolama koşullarınızı gözden geçirin: Dondurucunuz yeterince verimli çalışmıyorsa veya aldıklarınızın içine sığacağı kadar yer yoksa dondurulmuş ürünleri satın almayın.
Besin alışverişinizi en sona bırakın: Bazı besinler soğuk ortamda saklanmalı ve market arabasında / sepette çok fazla gezdirilmemelidir. Özellikle dondurulmuş besinler çözündüğünde hemen kullanılmalıdır. Aksi taktirde yeniden dondurulursa vitamin kaybıyla birlikte besinin bozulmasına yol açar.
Ambalajlı ürün almaya özen gösterin: Sebze ve meyve dışındaki besinleri açık olarak satın almayın. Besin zehirlenmelerinin sorumlusu olarak bilinen birçok mikroorganizma özellikle kirli eller ile besine bulaşmakta, genelde açıkta satılan besinlerde bulunmaktadır. Ambalajlı ürünleri tercih edin. Ürün ambalajının yırtık, patlak, bombeleşmiş, kirlenmiş, etiket bilgileri silinmiş, eskimiş olmamasına dikkat edin.
Ambalajın besin kayıplarına etkisi: Cam şişeler ve kaplar her zaman için daha sağlıklı olarak bilinir. Ancak süt ve süt ürünlerinde bulunan B2 vitamini ile meyve sularında bulunan C vitamini ışıktan olumsuz yönde etkilenmektedir. Bu nedenle cam şişelerden ziyade, uygun karton kutularda satılan alternatiflerinin tercih edilmesi oluşabilecek besin kayıplarını önlemek adına daha yararlı olacaktır.
Konserve satın alırken: Şişmiş, hasar görmüş, paslanmış veya çentikli konserveleri almayın. Bunlar, Clostridium Botulinum isimli bakteri için uyarı işaretleridir. Bahsedilen bakteri öylesine zararlıdır ki, 1 gramı 80 bin kişiyi öldürebilir. O nedenle çok yüksek derecede sıcaklık ve vakum altında ısıtma koşullarını sağlanmadıkça evde konserve yapmaktan kesinlikle kaçınılmalıdır.
Etiket okuyun: Ambalajlı ürünlerde etiketlerde hangi önemli hususların bulunması gerektiğini bu konuyla ilgili kanunla belirlenmiştir. Güvenli besine ulaşmak için en önemli unsur etiketlerde üretim ve son kullanma tarihinin bulunmasıdır. İçerik bilgileri de çok önemlidir. Örneğin yumurta alerjisi olan kişi aldığı bisküvinin içeriğine bakarak kendisine uygun olup olmadığına karar verebilmelidir.
Taşıma esnasında: Mümkün olduğunda çiğ kümes hayvanı, et ve balığı alışveriş arabasına koymadan önce ayrı naylon torbalara koyun. Bazen bunların ambalajları delik olabilir ve paketlenmemiş besinlerin üzerine suları damlayabilir. Ödeme sırasında soğuk besinleri birlikte paketleyin. Böylece eve gelinceye kadar daha uzun süre soğuk kalırlar.
Son olarak; besinleri satın alırken taze olmasına dikkat ediniz. İmal ve son kullanım tarihlerini okuyunuz, tarihi geçmiş olanları almayınız. Üzerinde son kullanım tarihi olmayan besinleri rengini, görünüşünü ve kokusunu inceleyerek satın alınız. Bir ürün satın alınırken üzerinde; besin adına, firma adına ve adresine, üretildiği yere, miktarına, hazırlama ve kullanma talimatına, depolama ve saklama koşullarına dikkat ediniz.
