Şüphesiz birinci sırada Bel Fıtığından sözetmek gerekir. Bel fıtığının, öncelikle tedavisinde, daha sonra da sağlıklı halinin devam ettirilmesinde çok önemli rolü vardır. Bunun dışında Bel Kayması (spondilolistezis), Omurilik Kanal Darlığı (spinal stenoz), bazı Doğumsal Yapı Anomalileri (vertebra geçiş anomalileri gibi), Skolyoz (omurgada eğrilik), Bel Ameliyatı Geçirmiş Olanlar ve sık sık Bel Tutulması (akut lomber strain) yaşayanlar sayılabilir.
Bel okulu programı, omurga ve bele ait bazı bilgilerin verilmesinden sonra, tedavi edici egzersiz programlarının tek tek ve ayrıntısı ile öğretilmesiyle başlar. Burada gerçekten kişiye özel program çizilmesi ve yine bunun hastaya birebir öğretilmesi, pekiştirilmesi; hastanın bu programın etkilerini birebir yaşaması çok önemlidir. Bazı merkezlerde daha çok, teorik ağırlıklı grup eğitimleri uygulanmaktadır. Ancak hasta ile birebir yapılan pratik ağırlıklı uygulamanın, tedavi edici ve koruyucu yönden etkisi çok yüksektir. Hasta, bu tedavi döneminde ağrıların hızla azaldığını, bel fonksiyonlarının hızla düzeldiğini, bizzat hisseder. Kronik bel ağrısı çeken hastalarda genellikle bir ümitsizlik hakimdir, ağrılarının yaşam boyu kendilerine arkadaş olduğunu düşünürler. Bel okulu tedavisinin böyle hastalarda verdiği sonuçlar gerçekten yüz güldürücüdür. Hastalar çoğunlukla şu gerçeği fark ederler: ''Ağrıların hastaya arkadaş olması gerekmez !''. Uzun süre kullanılan ağrı kesicilerin yan etkileri de hastalar için gerçekten bıktırıcıdır. Böylece, hasta bel okulu sayesinde ilaç kullanmaktan da kurtulur.
Bel okulu programı bazı hastalarda 15-20 seanslık fizik tedavinin yerine geçebilmektedir. Yani muayenesi sonucu durumu uygun olan hastalar, fizik tedavi yerine bel okulu programına alınabilirler. Bu programın tedavi edici etkisi, tabii ki fizik tedavi programına göre daha yavaş olmaktadır. Fizik tedavi 15 ila 20 seansın sonunda ortalama % 70-80 oranında bir iyileşme sağlar. Tedaviden 15 gün sonra bu % 90 ila 95'ler çıkar. Bel okulunda ise, bu sonuçlara 1-2 ayda ulaşılır. Bazı hastalar, bel okulunu tolere edemezler ve bunların fizik tedavi görmeleri gerekir. Böyle hastalar zaten ilk muayene sırasında tespit edilerek, bel okulu programına alınmazlar, fizik tedaviye yönlendirilirler.
Bel Okulu her yaşa uygun mudur ?
Genellikle ergenlikten itibaren her yaşa uygun ve faydalıdır. Ancak bazı ciddi hastalıklar engelleyici veya kısıtlayıcı olabilir. Tabii ki, bel okulu bir tedavi ve sağlık programı olduğu için, mutlaka bir fizik tedavi uzmanı hekim tarafından, ayrıntıları kişiye özel olacak şekilde planlanmalıdır.
Bel Okulu Programına Olan İhtiyaç Kadın Ve Erkekte Eşit Midir ?
Pratikte, kadında bu ihtiyacın çok daha fazla olduğunu görüyoruz. Bunda hamilelik ve doğumun payı oldukça fazladır. Ev hanımları, ev içindeki yorucu çalışmalarını bazen spor olarak kabul ederler, spor önerildiği zaman evde zaten sürekli hareket halinde olduklarından bahsederler. Ayrıca spora ihtiyaçları olmadığını düşünürler. Fakat evde yapılan işler, daha çok yorucu ve zorlayıcı aktivitelerdir. Bunlar spor yerine geçmezler. Sonuçta sporun vereceği faydalı etkilerden faydalanmamış olurlar (Herkese önerilebilecek en kolay ve en uygun spor, yürüyüştür). Sonuçta, spor yapmamak da, bel yetersizliğinde önemli bir sebeptir.
Dr.Ahmet Tevfik Serdar SARAÇ
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon
