Kabızlık, dışkılamada zorlanma, dışkı sıklığında azalma, çok sert veya zor dışkılama, dışkılarken ağrı hissetme olarak tarif edilebilir.. Gaita sıklığı, erken çocukluk ta günde 4-5 defa iken ,adult dönemde günde 1-2 defa ya düşer.
Konstipasyonu olan çocukların % 90-95'inde sorun fonksiyoneldir. Ailelerimiz bize çocuğumun barsaklarında problem olduğu paniği ile müracaat etmektedir. Konstipasyonla ilgili bir aile öyküsü, düşük lifli diet alışkanlığı, hastalık ve ilaç kullanımı mevcuttur.
Öyküde; 1. En az iki haftadır dışkılamaların çoğunda keçi pisliğine benzer sert dışkı, 2. En az iki haftadır haftada iki veya daha az sayıda sert dışkılama, 3. Bir kerede tuvaleti dolduracak kadar çok dışkılama gözlemlenir. (Beraberinde yapısal, endokrinolojik veya metabolik bir hastalığın olmaması gerekir )
Kabızlığı bebeklikte başlayanlarda dikkatli bir öykü alındığında başlantıcı bir neden bulunur (ilaç kullanımı, diyet değişikliği, ateşli hastalık, dehidratasyon, yatağa bağımlılık, herhangi bir nedene bağlı olarak dışkılamada ağrı) saptanır, dışkılama esnasında ağrı duyan çocuk kaka yapmayı erteler ve barsak kaka içerisindeki suyu emerek kakayı daha sert bir kıvama getirir ve daha çok can yakacak hale getirir. Sonuçta kısır döngü ile dışkılama adeta imkansız ve çok ızdırap verici bir hal alır. Bu çocukların büyük kısmında anal fissür vardır, dışkılama ile damla damla veya bulaş tarzında kanama görülebilir. Bu çocuklar kaka tutma çabası içerisinde çömelip bacaklarını kasıp bir kenarda ağlarlar. Aileler bu hareketleri dışkılama çabası olarak düşürlerse de bu hareketler kaka tutma çabasıdır.
Kabızlık uzun bir süre devam ederse rektum genişler mega rektum halini alır. Düzenli mekanik barsak boşaltımları ile rektumun ampulla kısmının tekrar eski formuna kavuşması sağlamak gerekebilir. Tedavi ve takipte temel prensip gaytayı yumuşatmak, barsak hareketlerini düzenlemek ve en zor kısmıda çocuğa dışkılarken acı çekeceği korkusunu unutturmaktır.
Tedavi:
1- Ilık oturma banyoları ile lokal temizlik hijyen anal fissür iyileşmesini hızlandıracaktır.
2-Barsakları mekanik olarak boşaltmak
3-Barsak hareketlerini düzenlemek ve gaytayı yumşatmak
4-Ağrı hissini ve korkusunu geçirmek
5- Diyet önerilerine uymak
Kabızlık yapıcı gıdalar;
1.Muz
2.Hamur işleri, beyaz ekmek
3.Pirinç plavı
4.Patates,havuç
5.Elma suyu,ayva,kestane
6.Fast food
7.Kolalı kafeinli içecekler,asitli ve gazlı içeçekler
8.İnek sütü ( puding, keşkül, sütlaç vb mayalanmamış süt ürünleri)
9. Şarküteri ürünleri (Sucuk,salam,sosis,pastırma)
10.Baharatlı köfte , sakatatlar
Tüketilmesi önerilen gıdalar;
1.Lahana,semizotu,kereviz,pırasa,bamya,enginar,brokoli,karnıbahar,fasülye,kabak,
salatalık gibi lifli sebzeler
2.Baklagiller (Kurufasülye, mercimek, bezelye, nohut )
3.Keten tohumu
4.Kepekli un,çavdar unu,yulaf unu,mısır unu ( Küçük yaştaki çocuklarımız için daha çok tam buğday unu önerilir.)
5.Elma,armut, erik, kayısı, üzüm, şeftali, kiraz gibi meyvalar kabukları ile
6.Sızma zeytin yağı,
Kabızlık kader değil, sabır gerektiren tedavisi mümkün, doktorunun anne olduğu bir hastalıktır.
