Çoğu zaman hasta tarafından çok halsizim, kuvvetsizim, bir şey yapacak takatim yok şeklinde ifade edilen aşırı yorgunluk durumunun altında çok sayıda dahili ve psikyatrik neden vardır. Bir hastada aşırı yorgunluk var diyebilmek için günlük aktivitesini en az %50 oranında azalması gerekir. En basit hareket ve efor bile hasta için yorucu olmaktadır. Bu makalede aşırı yorgunluk yapabilen Endokrinolojik hastalıklardan bahsedilecektir.
1-DİYABETES MELLİTUS: Genelde tip 1 diyabet hastalarında teşhis öncesi ve sırasında aşırı bir yorgunluk olabilir. Tip 2 şeker hastalarında daha az görülür. Özellikle diyabetik polinöropatilerde daha çok dikkati çekebilir.
2-HİPERTİROİDİ: Ağır hipertiroidilerde aşırı yorgunluk ile beraber genelde zayıflama ve kas ağrıları olabilir. Kas erimeleri eşlik edebilir. Tedavi sonrası genelde düzelir.
3-HİPOTİROİDİ : Hafif hipotiroidilerde bile aşırı yorgunluk ve devamlı uyuma isteği olabilir. Her yorgunluğu olan hastada mutlaka tiroid hormon testleri yapılmalıdır.
4-BÖBREKÜSTÜ BEZ YETERSİZLİĞİ (ADDİSON HASTALIĞI) : Kronik böbreküstü bez yetersizliğinde en belirgin şikayetlerden biri aşırı yorgunluk oluşmaktadır. Hastalığa elektrolit bozuklukları, şeker düşmeleri eşlik edebilmektedir. Tanı kan kortizol değerleri ve hormon uyarı testleri ile kolayca konabilir.
5-BÖBREKÜSTÜ BEZİNİN AŞIRI HORMON SALGILAMASI ( CUSHİNG SENDROMU ): Kanda kortizolun aşırı arttığı bir hastalık grubudur. Protein katabolizmasına bağlı kaslarda erime ve yorgunluk olabilir.
6-HİPOFİZ BEZ YETERSİZLİĞİ: Hipofiz bez yetersizliklerinde tiroid, böbreküstü bezi ve gonadların yetersizliği aynı anda bulanabilir. Bu hastalarda aşırı yorgunluk olabilir. Tanısı hormon değerlerinin ölçümü ve görüntüleme yöntemleriyle konabilmektedir.
Yard.Doç.Dr.Fevzi Balkan
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı
