Tanımı
Anal Fissür makat bölgesinde (anus) oluşan çatlaklardır. Çatlakların en önemli nedenleri ise aşırı ve uzun süre kabızlık, ıkınma, normal doğum ve düzensiz barsak alışkanlıklarıdır.
Belirtileri
Makat çatlağında şikayetler hastalığın başlanma zamanına,kişinin kabızlık durumuna ve ağrıya verdiği reaksiyona bağlı olarak değişir.Oluşan şikayetler görülme sıklığına göre şöyle sıralanabilir;
Makat ağrısı: Özellikle dışkılama esnasında başlayan ağrı 1-8 saat giderek azalan bir şekilde devam eder,bazen gün boyu devam eder.
Makatta meme oluşması:Hastalığın ilk döneminde olmayan meme 1-2 ay içinde ortaya çıka,memenin çıkması hastalığın müzminleştiği yönünde bulgulardan biridir.Meme genellikle çatlağın olduğu taraftadır bir veya iki tane olabilir.
Makatta kaşıntı: Bölgesel reaksiyondan kaynaklanır,makat bölgesinin fazla nemlendiği yaz aylarında daha sıktır genellikle abartılı düzeyde değildir.
Makatta kanama: Genllikle abartılı kanama olmaz hasta tuvalet kağıdında görür,seyrek olarak ıkınma devam ederse damlayacak kadarda olabilir.Dışkılarken makatın genişlemesine bağlı olarakmakattaki çatlağın yenilenmesinden kaynaklanır.
Makatta yanma: Çatlak bölgesindeki sinirlerin açıkta kalmasından kaynaklanır,erken dönemde daha belirgindir.
Camla çiziliyormuş hissi: Dışkının makattan geçerken çatlakta yaptığı sürtünmeyle oluşur.
Zor dışkılama: Çatlak sebebiyle makat kaslarının gevşemesi zorlaşır ve yeterince gevşeyemez buna bağlı olarak dışkıyı çıkarmak için daha çok ıkınmak gerekir.
Kabızlık: Hasta ağrı olacak korkusuyla dışkılama ihtiyacının erteler buna bağlı olarak barsakta bekleyen dışkının suyu daha fazla emildiği için katılaşır.
Karında şişkinlik: Dışkıyı ertelemek ve makat basıncının yükselmesi sebebiyle barsakta biriken gaz ve dışkı miktarı artar.
Makatta darlık: Makat kaslarının kontrolsüz bir şekilde kasılması fonksiyonel bir darlık gibi algılanır.Gerçek bir darlık değildir fissür düzeldiğinde kendiliğinden geçer
İdrarda yanma hissi: Seyrek görülen bir durumdur makattaki hislerin idrar yollarına yansıması sebebiyle görülür.
Çeşitleri
Anal fissürün başlıca iki çeşiti vardır: Akut ve Kronik.
Akut anal Fissürlerin süresi 6 aydır. bu sürede aşırı ağrı ve pembemsi akıntı veya çok az miktarda kanama görülebilir.
6 aydan fazla devam eden fissürlere Kronik Anal Fissür adı verilir. Kronik fissürlerde ağrı oranı daha az ve bazen ağrısız kanamalar meydana gelebilir. Bir yıldan fazla devam eden anal fissürlerde ise vücut makat bölgesinde oluşan çatlağı korumak için savunma mekanizması oluşturur. bu mekanizma aracılığı ile çatlağın dış uç kısmında meme şeklinde deri ödemi ve kalınlaşması başlar (skin Tag). bu durum çoğu zaman basur (hemoroid) ile karıştırılır ve yanlış tanıya ve dolayısıyla yanlış tedaviye neden olur.
Tedavisi
Akut anal fissürlerin tedavisi ilaçla gerçekleşebilir. Barsak alışkanlıklarını düzenleyen çeşitli ilaçlar ve makat bölgesine sürülen farklı lokal kremler ve fitiller mevcuttur.
Kronik anal fissürün tedavisi ise cerrahi müdahaledir. Lokal anestezi altında makat bölgesinin istemsiz olarak büzüşmesine yol açan sfinkter kasları elektrokoter yardımı ile diseke edilir (Lateral internal sfinkterotomi). Gerekirse fissür zemini koter ile eksize edilir ve yakılır (Fissürektomi) . Meme mevcutsa çıkartılır. Bu operasyonun süresi maksimum 10 dk olup poliklinik şartlarında uygulanabilir. Hasta müdahaleden hemen sonra mobilize olup evine dönebilir. Müdahale sonrası çeşitli ilaçlar verilir ve 4-5 güne kadar ılık su oturma banyosu önerilir. Hasta 24 saat sonra işbaşı yapabilir.
