AMH son zamanlarda infertilite (kısırlık) tedavisi ile uğraşan doktorların en büyük yardımcı tetkiklerinden biridir. Çünkü diğer hormonlara göre bazı avantajları vardır .
AMH TETKİKİNİN AVANTAJLARI
1- Kadın yaşı ile değişir. Yaş ilerledikçe düşer . Tedaviye başlama ve ilaçlar konusunda yol gösterir.
2- Adetler arası değişim çok azdır. Her ay bakıldığında çok az değişiklik gösterir. Diğer bazı hormonlar gibi her ay farklı sonuçlar vermez. Tek ölçüm yeterli olabilmektedir.
3- Adetin her gününde bakılabilir. Hormonların çoğu adetin belli gününde tetkik edilebilir , o günü beklemek gerekir. Halbuki AMH her hanhi bir gün bakılabilir.
4- Yumurtalık foliküler yapının tek belirtecidir.
5- Ultrasonda yumurta sayısı ile yakından orantılıdır.
6- Tüp bebek tedavisinde kötü veya aşırı cevabın ön görülmesinde yararlıdır.
AMH NEDİR NERDEN SALGILANIR?
AMH (anti mullerian hormon) , kız çocukları doğmadan daha anne karnında 8. Ayda iken yumurtalıklarının granulosa hücrelerinden salgılanmaya başlayan bu glikoprotein , menopoza kadar salgılanmaya devam eder. Kadın yumurtalıklarının alınmasından (ooferektomi) 3-4 gün sonra artık ölçülemeyecek kadar azalır. Yani oldukça iyi bir göstergedir.
AMH TEDAVİDE NE İŞE YARAR?
1- OVER REZERVİNİN GÜVENİLİR GÖSTERGESİ (NE KADAR YUMURTANIZ KALDI? )
Yumurtalıkta en fazla yumurta sayısı kız çocuklarında daha anne karnındayken ölçülmüştür ve milyonlarca yumurta saptanmıştır. Bu sayı doğumda azalmakla beraber, bir kız çocuğu doğduğunda 300 - 400 bin yumurtası olmaktadır. Her ay bu yumurtalardan harcayarak menopoza kadar yumurtaların hepsi tükenir. Önemli olan hayatın her hangi bir döneminde ne kadar yumurtasının kaldığını ölçebilmektir. İşte buna over rezervinin saptanması denir. AMH bu rezervin en iyi göstergelerindendir.
2- POLİKİSTİK OVERDE (PCO) NİYE ARTIYOR?
Polikistik over li kadınlarda AMH çok yükselebilir. Bunun en büyük nedeni yumurtalıkta ki yumurta sayısının ve bilhassa granulosa hücrelerinin artmasıdır. Böylece çok daha fazla AMH salgılanır. Yapılan bazı çalışmalarda PCO lu kadınlarda granulosa hücreleri 75 kat fazla bulunmuştur ki bu da çok fazla AMH artışına neden olup tedavinin gidişi konusunda bize yol gösterecektir.
3- OHSS (OVARİAN HİPERSTİMÜLASYON SENDROMU ) ÖNGÖRÜLMESİNDE OHSS , tüp bebek tedavisinde yumurtalığın aşırı uyarılıp hem tedavinin başarısız olmasına hem de yumurtalığın çok uyarılıp hayati tehlikeye kadar giden sonuçlara neden olmaktadır. Halbuki AMH sonucuna göre yapılan tedavilerde embriyo transfer oranı , siklus başına gebelik oranı artarken , OHSS riski , ilaç maliyeti , masraflar , fertilizasyon başarısızlığı azalmaktadır.
4- OHSS RİSKLİ HASTALARDA AMH ‘YI DÜŞÜRME ŞANSIMIZ VAR MI?
AMH nın yüksek değerlerde olup yumurtalığın aşırı uyarılması tehlikesi olan hastalara laparoskopik ovaryen drilling (LOD) yapılmakta ve anlamlı düşüşler sağlanabilmektedir. Bu operasyonda yumurtalığa çok küçük uyarılmalar yapılmakta ve ordaki bazı hücrelerin daha az AMH salgılamasına neden olmaktadır. Bu da tedavinin daha başarılı olmasına neden olmaktadır.
AMH DEĞERİ NE OLMALIDIR?
AMH değeri çeşitli çalışmalarda farklılık göstermesine rağmen 0.99 altında ise çok zayıf 3.04 ( ± 2.06 )ise normal 5.6 (± 2.85 ) ise yüksek olduğunu göstermektedir. Burda en istemediğimiz durum hastaların hastalarımızın sadece değerlerine bakarak kendileri hakkında bazı kararlar vermeleridir. Bizim burda anlatmaya çalıştığımız laboratuvar sonuçlarının daima hastanın yaşı , psikolojik durumu , muayene bulguları , çevresel faktörler , kişisel özellikler ve diğer hastalıkları gibi faktörlerle birlikte değerlendirilmesinin önemli olduğudur. Bazen hastalarımız laboratuvar sonuçlarını kulaktan dolma bilgilerle kendi değerlendirmekte ve sonucu psikolojik bozukluklara kadar gidenbizim bile düzeltmekte güçlük çektiğimiz sonuçlar doğurmaktadır. Bu nedenle laboratuvar sonuçlarının, bu konuda uzman doktorlar tarafından değerlendirilmesi önemli sonuçların gözden kaçmaması açısından çok daha sağlıklıdır.
