ALFA FETO PROTEİN
Alfa feto protein (AFP) fetal karaciğerden salgılanır. Erişkinde albumin adı verilen proteinin fetal yaşamdaki karşılığıdır. AFP fetüsün amnion sıvısına oradan da anne dolaşımına karışır. Embriyonun beyin ve omuriliğini oluşturan nöral tüpler döllenmeden sonra 4. haftada karşılıklı kapanırken, bir defekt oluşursa kapanamaz ve nöral tüp defektleri (NTD) oluşur.
AFP yüksekliğinin en önemli nedeni nöral tüpte oluşan defektler olmakla birlikte, AFP seviyesini yükselten diğer önemli neden fetüs karın duvarında yer alan defektlerdir. Nöral tüp defeklerinden biri olan anensefali gibi büyük defektler zaten ultrasonografik inceleme ile yakalanabilir. AFP değeri yüksek olduğu halde ultrasonda fetal bir anomali tesbit edilemezse büyük olasılıkla görülemeyen tür spina bifida (omiriliğin herhangi bir bölgesinin bozuk gelişimi) bulunabilir. Spina bifida olduğu önceden tesbit edilen bebeklerin doğumunda, normal doğumda felç olma olasılığı artacağından, sezaryen tercih edilmelidir.
Down sendromu gibi bazı kromazomal aromalilerde AFP değeri düşük bulunur. Açıklanmayan AFP yüksekliği olan hastalarda fetüsün anne karnında aniden ölmesi, gebelikte kanama olması gibi çeşitli olumsuz durumlarla karşılaşılabilir.
Maternal AFP, her gebe kadına yaşı ne olursa olsun gebeliğin16.-20. haftaları arasında bakılmalıdır. Gebelik haftası, annenin yaşı, çoğul gebelik durumu gibi birçok faktörün AFP sonuçlarını etkileyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Op. Dr. Kutlugül Yüksel
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
