Ağrılı cinsel ilişki nedir?
Ağrılı cinsel ilişki; cinsel ilişkide birleşme anı geldiğinde vajen (vajina) girişinde veya daha derinlerde kasık bölgesinde ağrı, acı, yanma, batma gibi hoşnutsuz, istemsiz durumların
hissedilmesidir.
Cinsel birleşme sırasında ağrı hissedilmesi “Disparoni (disparunia, disparuni, dyspareunia, disparöni), ağrılı birleşme, ağrılı cinsel penetrasyon” olarak bilinmektedir.
Cinsel birleşme (penisin vajina içine girmesi) “penetrasyon” olarak bilindiğinden, disparöni “ağrılı penetrasyon” veya “ağrılı cinsel penetrasyon” olarak da geçmektedir.
Disparoni (disparuni) pek çok kadının gizli sorunudur…
Yaptığımız çalışmalara göre disparoni yakınması ülkemizde pek çok kadında bulunmaktadır. Bazı kadınlar bu tür sorunun olduğunu farkına bile varamamakta, cinselliği bir “kadınlık görevi” olarak görmektedir. Bu maalesef yanlış yerleşmiş kültürel bir saplantıdır.
Zaman içinde kadınların cinsel ilişkiden beklentilerinin artması sonucunda, özellikle son yıllarda bu yanlış saplantıda değişmeye başlamıştır. Cinsel sorunlarını “sorun olarak gören” ve bu nedenle jinekolog ve cinsel terapi kliniklerinin yolunu tutan hastaların sayısı her geçen gün artmaktadır.
Kesin tanı için öncelikle jinekolojik muayene şarttır…
Ağrılı ilişkinin nedenleri arasında en sık olarak (% 80 olasılıkla) jinekolojik hastalıklar bulunmaktadır. Bu yüzden kesin nedenin saptanması için cinsel sorunlar konusunda deneyimli bir jinekolog tarafından iyi bir jinekolojik muayene şarttır.
Her hangi bir jinekolojik sorunu olmayan kişilerde ise psikolojik nedenler araştırılmalıdır.
DİSPARONİ ÇEŞİTLERİ
İlk ilişkiden itibaren cinsel ağrı yakınması olanların yanı sıra yıllar sonra cinsel ilişkisi ağrılı olmaya başlayan kadınlar da vardır.
İlk cinsel deneyimden itibaren cinsel birleşmede ağrı, acı gibi hoşnutsuz şikayetlerinin olması “Primer (birincil) disparoni”, daha önceden böyle bir şikayet olmadığı halde bu sorunun daha sonradan ortaya çıkması “Sekonder (ikincil) disparoni” olarak bilinmektedir.
Diparöni tanısında, cinsel ilişki sırasında ağrının oluştuğu bölge de önemlidir.
Cinsel penetrasyon sırasında vajinanın hemen girişinde veya vajina içinde hissedilen ağrı, acıma durumları“yüzeyel disparoni”, ilişkide kasık bölgesinde hissedilen ağrılar ise “derin disparoni” olarak bilinmektedir.
Yüzeyel disparoni
Cinsel ilişki sırasında ağrının penisin vajene girişi sırasında ve vajina içerisinde hissedilmesidir. Yüzeyel disparuni nedenleri:
Vulvar vestibulit sendrom (Vulvar vestibulitis)
Vajina girişinde ağrı, yanma, batma, acıma ile kendisini gösteren ve kadınlarda ağrılı cinsel birleşme (disparöni), vajinismus gibi problemlere neden olan bir durumdur.
Vulvar vestibulit sendromun kesin nedeni bilinmemekle beraber tek tedavi seçeneği vajinal girişteki ağrılı cilt bölgesinin basit bir cerrahi operasyon ile çıkartılmasıdır. (Parsiyel vestibulektomi operasyonu)
Vulvar vestibulitis tedavi edilmediği takdirde kadınlarda zaman içerisinde anorgazmi (orgazm olamama), cinsel isteksizlik (cinsel soğukluk) gibi sorunlara yol açmaktadır.
Vajen veya vulvanın enfeksiyonları (Vajinit ve vulvit’ler)
Vajinitler genellikle vajinal akıntı ve kaşıntı (pruritis) şikayeti ile kendisini gösterir.
Vajinal mantar enfeksiyonları, vajinal trikomonas enfeksiyonu ve Gardnerellaya bağlı gelişen bakteriyal vaginosis enfeksiyonları kişilerde cinsel ilişkide ağrı şikayetlerine yol açabilmektedir.
Vulvitler ise genelde dış genital alanda yanma, kaşıntı, acı veya döküntülü lezyonlar ile karakterizedir.
Vulvitler arasında vulvar mantar enfeksiyonu,
İyi iyileşmeyen doğum dikişleri
Normal doğum dikişlerinin iyi iyileşmemesi de kadınlarda cinsel ilişki sırasında ağrı, acı hissi oluşturabilmektedir.
Vajina ameliyatları
Vajina daraltma ameliyatları, vajinal yolla rahmin alınması ameliyatları (vajinal histerektomİ) de uygun şekilde iyileşmediği takdirde kadınlarda ağrılı penetrasyon (ağrılı cinsel birleşme) nedenidir.
Vajen girişinin doğuştan darlığı
Nadir görülen ve doğuştan gelen bu anomaliler arasında en sık rastlanılanı “Rokitanski Mayer Küstner Hauser Sendromu” dur. Bu sendromda vajina kısa ve kör olarak sonlanmaktadır.
Menopoz
Menopoza bağlı vajinal kuruluk ve atrofi (dokunun küçülmesi) kadınlarda ağrılı cinsel birleşmenin sık nedenleri arasındadır. Menopoz ve cinsel yaşam aşağıda daha detaylı olarak ele alınmaktadır.
Kızlık zarına bağlı anormallikler
Kızlık zarı’nın normalden kalın olması (rigid hymen). Ayrıca kızlık zarının cinsel birleşmeye engel olacak şekilde yüksek kenarlı ve küçük delikli olması. Bu tür kızlık zarı (hymen) çeşitleri arasında yarımay kızlık zarı (cressent hymen), cribriform hymen sayılabilir.
Vajinal kayganlığın azlığı
Vajenin kayganlığını sağlayan sekresyonların (salgıların) az olması gibi durumlar yüzeyel disparoniye neden olabilmektedir. Vajinal kayganlığın azlığı “vajinal kuruluk” olarak bilinmektedir.
Kanda süt hormonunun fazlalığı (hiperprolaktinemi) de kadınlarda estrojen hormonunu azaltarak vajinal kuruluk ve cinsel ilişkide yanma, acıma gibi problemlere zemin hazırlayabilir.
Vajinal kuruluk sorunu yaşayan hastaların tedavisinde kullanılan bazı kayganlaştırıcı krem, jel veya fitiller“vajinal lubrikant” olarak bilinir. Cinsel ilişkiyi kolaylaştıran, hazzı arttıran vajinal lubrikantlar ülkemizde de sağlık marketlerde bulunmaktadır. Menopoz dönemine bağlı vajinal kuruluk durumlarında güvenle lokal etkili hormonal ilaçlar kullanılabilmektedir.
Derin disparoni
Vaginaya penisin tam olarak girdikten sonra alt kasık bölgesi veya karında ağrı veya acıma hissinin yaşanmasıdır.
Endometriozis
Endometriosis, batın içinde yapışıklıklar ile kendisini gösteren immünolojik bir hastalıktır.
İç genital organlardaki patolojiler
Rahim, yumurtalık, tüpler veya alt karın bölgesi ile ilişkili hastalıklar derin disparoniye neden olabilmektedir. Örnek olarak uterin myomlar, yumurtalık (over) kistleri, tuboovaryen abseler sayılabilmektedir.
Geçirilmiş batın ameliyatları
Apandisit, sezaryen, myom ameliyatları gibi bir takım batın ameliyatları sonrasında kişilerde kalıcı kasık ağrısı veya cinsel ilişki sırasında derinde (kasık ve karında) ağrı şikayeti gelişebilmektedir.
Bu iki ağrı çeşidinin ayrılması da basit bir jinekolojik muayene ile sağlanmaktadır.
Menopoz ve Cinsel İlişki Problemleri
Menopozdaki kadınlarda vajen epitelinin sağlamlığını ve kayganlığını sağlayan estrojen hormonu eksikliği nedeni ile disparoni şikayeti olmaktadır. Bu problem, menopozal hormon tedavisi ile kolaylıkla düzelebilmektedir. Çünkü menapoz sonrasındaki kadınlara östrojen verilmesi vajina ve klitoristeki kan akımını artırır.
Yaşlanma ve menopoz sonucu en sık karşılaşılan cinsel yakınmalar istek kaybı, ağrılı cinsel birleşme, cinsel cevabın azalması, orgazma ulaşmada zorluk Anorgazmi (orgazm olamama) ve genital duyarlığın azalmasıdır. Islanmanın azalması ve duyarlığın bozulması östrojen düzeylerinin düşüklüğü ile ilişkilidir.
Testosteron düzeylerinin düşük olması cinsel uyarılma, genital duyarlık, libido ve orgazmdaki azalma ile birliktedir.
Psikolojik cinsel ağrı problemleri: Vajinismusa Bağlı Disparoni
Vajinismus psikolojik disparoninin en sık nedenleri arasındadır ve kendisini cinsel ilişkide ağrı, acı, kasılma gibi şikayetlerle gösterir. Cinsel ilişkideki istemsiz kasılmalar disparöniye neden olmaktadır.
Herhangi bir jinekolojik neden saptanamayan hastalarda psikolojik nedenler araştırılmalıdır. Vajinismus daha çok kadının bilinç altını etkileyen psikolojik durumlarla ilişkilidir. Bu gruptaki hastalar cinsel terapi ile tedavi edilmelidir.
Ağrılı cinsel birleşmenin kesin tedavisi vardır…
Doğru Merkezin Seçimi İçin
Ağrılı cinsel birleşme (disparöni) cinsel sorunlar konusunda deneyimli jinekolog hekimler tarafından % 100 tedavi edilebilmektedir. Bu konuda en önemli unsur tedaviyi yapan hekimin cinsel sorunlar hakkında bilgi ve deneyimidir.
Disparuni tedavisindeki ilk basamak cinsel ilişkide ağrıyı üreten nedenin ortaya çıkarılması olup bu da basit bir jinekolojik muayene sırasında saptanabilmektedir.
Maalesef doğru tanı konulamayan hastalar yıllarca cinsel ilişkilerde problemler yaşamaya devam etmektedir. Hatta gerçekten ağrı hissetmesinde organik nedenleri olan pek çok hasta gereksiz yere psikoterapiler almakta, maddi manevi kayıplara uğramaktadır.
Cinsel İlişkide Ağrı Tedavileri
Cinsel ilişkide ağrı sorunu yaşayan kişilerde tedaviler nedene yöneliktir.
Vajinal akıntı ve Vajinit nedeni ile cinsel ilişkide yanma ve acıma varsa enfeksiyon tedavisi için antibiotik ve vajinal ilaçlar verilmektedir.
Endometriosis, over kisit, myom, abse gibi nedenlerle sorun yaşayan hastalarda genel anestezi altında cerrahi ameliyatlar yapılmaktadır.
Kızlık zarı, vajinal perde, bartholin absesi veya vestibulit sendroma bağlı cinsel ağrı problemlerinde basit cerrahi girişimler lokal anestezi altında (bölgesel uyuşturma yöntemiyle) uygulanabilmektedir.
Vajinal kuruluk nedeni ile verilen vajinal lubrikanlar (vajina içine fitil, krem, jel, sprey formıundaki ilaçlar) oldukça faydalar sağlamaktadır. Bu tür kayganlaştırıcı maddeler (vajinal lubrikantlar) vajina PH’ına uygun ve su bazlı olmalıdır.
Menopoz döneminde verilen lokal estrojen (estriol) içeren preperatlar da kana geçmediğinden zararsızdır. Estrojenin vajina ve vulva cilt dokusu üzerine yenileyici etkisi cinsel ilişkiyi oldukça rahatlatmaktadır.
Vajinismusa bağlı (psikolojik) cinsel ağrı sorunları cinsel terapiler ile tedavi edilmektedir.
Ağrılı Cinsel İlişki Tedavisinde Cerrahi Yöntemler
Vulvar vestibulit sendrom olarak bilinen ve jinekoloğa genellikle evliliklerinin ilk dönemlerinde disparoni şikayeti ile başvuran kişilerde en etkili tedaviler arasında cerrahi yöntemler bulunmaktadır.
Vulvar vestibulit tanısı konulabilmesi için bir takım testlerle ağrıya duyarlı bölgeler tespit edilmektedir.
Kesin vestibulit sendrom tanısı konulan hastalar 15 dakikada, kolay ve ağrısız bir şekilde, lokal anestezi altında (bölgesel uyuşturularak) vajinal giriş cilt bölgesinin kısmi çıkartılması ve vajen girişinin bir miktar genişletilmesi ile tedavi edilmektedir.
Yine aynı şekilde normal doğum sonrası atılan ve iyi iyileşmeyen dikişler estetik olarak hoş bir görünüm sergilemeyebilir, hatta cinsel birleşme (penetrasyon) sırasında ağrı, acıma hissi oluşmasına neden olabilir. Bu durumda da vajinal estetik operasyonları başarı ile yapılabilmektedir.
Bazı durumlarda kızlık zarının normalden kalın, sert ve yüksek kenarlı olması, anatomik yapısındaki problemler de cinsel ilişkiye girememe veya cinsel ilişkide ağrı ve acıya neden olabilmektedir. Bu durumlarda da kızlık zarının cerrahi olarak çıkarılması (hymenektomi operasyonları) uygulanabilmektedir.
