TİK BOZUKLUĞU
Tik Bozuklukları:
Tik istemsiz, belirli bir tarzda birden ortaya çıkan, hızlı, yineleyici, ritmik olmayan, hareket ya da ses çıkarmaktır.
Tikler çocuklar arasında sık görülür. Özellikle 7-11 yaşları arasında daha fazladır. Erkek çocuklarda kız çocuklarına göre daha sık gözlenmektedir.
Ne şekilde ortaya çıkar:
Göz kırpma, yüz buruşturma, boyun çevirme, baş sallama, omuz silkme (basit motor tikler), boğaz temizleme, ses çıkarma, burun çekme (basit vokal tikler), ya da karmaşık motor tikler veya karmaşık vokal tikler gibi daha karmaşık olabilen tikler şeklinde ortaya çıkabilen tiklerin önemli bir özelliği haftalar ve aylar içinde, hatta gün içinde çevre koşullarının değişimine göre şiddetinin artıp azalabilmesidir. Örneğin, uykuda belirgin olarak azalır; stres, heyecan, yorgunluk ve hastalık ile artarlar.Tik bozukluğu olanlar tiklerini bir süre için az da olsa baskılayabildiklerigözlemlenebilir. Anne, baba ve öğretmenler bu çocukların hareketleri bilinçli yaptıklarını, eğer isterlerse hiç yapmayabileceklerini düşünüp aralarında çatışma yaşayabilirler. Tiklerin istemli olmadığını kabullenmeleri ve çocuğa destek olmaları önemlidir.
Tik bozukluluğun başlıca nedenleri:
· Kuralcı ve titiz, anne-baba tutumları
· Denetleyici ve çocuktan performansının üzerinde bir şeyler bekleyen anne-baba tutumları
· Anne - baba arasındaki sorunları.
Yaş ilerledikçe şiddetleri azalır ya da kaybolurlar. Fakat,tik davranışı gösteren çocuklar da aile desteği yetersizse ve çok sık tekrar ediliyosa ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Anne ve Babaya Öneriler:
- Çocuğunuzda tik benzeri tekrarlayıcı hareketler gördüğünüzde önce bu hareketleri gözlemleyin ve müdahale etmeyin.
- Sıklığını, şiddetini arttırıcı ya da azaltıcı etkenler olup olmadığını, birlikte başka fiziksel belirti bulunup bulunmadığını gözleyin ve çocuk hekiminize danışın. Eğer söz konusu olan bir fiziksel hastalık değilse bir çocuk ruh sağlığı çalışanından randevu alın.
- Çocuğunuzun bu hareketleri istemli olarak yapmadığını bilin, tikleri için onu uyarmayın. Uyarmanızın çocuğunuzun stresini artıracağından tiklerini de şiddetlendirebileceğinizi unutmayın.
- Çoğu zaman basit tikler, bu tutumlara dikkat edilirse ve öğretmen desteği de sağlanırsa bir süre sonra geçebilecektir.
KAYNAKÇA:
Doğum öncesinden ergenlik sonuna Çocuk Psikolojisi, Prof. Dr. Haluk Yavuzer, İstanbul 2004, Remzi Kitabevi.
Çocuktur, Geçer!, Dr. Susan Anderson Swedo & Dr. Henrietta L. Leonard, İstanbul 2003, Epsilon.
Davranış Bozukluğu Gösteren Çocukları Tanıma ve Anlama, Dr. Semai Tuzcuoğlu & Dr. Necla Tuzcuoğlu, İstanbul 2005, Morpa Kültür Yayınları.
Davranış Bozukluğu Gösteren Çocukları Tanıma ve Anlama, Dr. Semai Tuzcuoğlu & Dr. Necla Tuzcuoğlu, İstanbul 2005, Morpa Kültür Yayınları (tik)
