8 Mart Dünya Kadınlar Günü
YAS SÜRECİNDE "KADIN" OLMAK
Bir yakınımızın, sevdiğimiz bir insanın, eşimiz, dostumuz, çocuğumuzun kaybında özellikle kaybımız ani olduğunda bir çok semptomla bir anda başbaşa kalabiliriz...
Üzüntü, öfke, suçluluk, kaygı, yalnızlık,yorgunluk, umutsuzluk, şok, özlem, uyuşma gibi duygusal belirtilerin yanında midede boşluk hissi, göğüs kafesinde sıkışma, boğuluyormuş olma hissi, gürültüye aşırı duyarlılık, gerçeklik algısının bozulması, nefes alamama,kaslarda zayıflık, enerji kaybı, ağız kuruması gibi fiziksel belirtiler; güvensizlik, kaybın gerçekliğine inanamama, zihin karışıklığı, zihnin ölümle ve ölenle aşırı meşguliyeti, halüsinasyon deneyimleri gibi düşünsel belirtilerin "normal"leştigi bir süreçten bahsediyoruz yası ifade ederken...
Peki bu kadar yıkıcı bir sürecin doğal yüklerinin yanında bu toplumun cinsiyete özgü rol beklentileri ve değer yargılarının süzgecinden geçen "kadın" kimliği ile kayıplar yaşayan kadınlarımıza neler olmaktadır?
Bir eş kaybı durumunda toplumsal statü olarak baskın rol verilmiş erkeğinin kaybı kadını hangi alanlarda çaresiz ve yetersiz hissettirebilir bir düşünelim. Peki "dul kadın" etiketinin zihnimizdeki çağrışımları soluk aldirabilir mi bu topraklarda yaslı kadına.. Ölenle birlikte kadının da yaşam sevincinin, fırsatlarının, hayattan beklentilerinin de toprağa gömülmesini beklemiyor muyuz aşina olduğumuz şekilde...
Kimi zaman bebeğini kaybeder kadın, henüz karnındayken.İster istemez hayaller kurar doğacak çocuğu ile ilgili. Giysilerini, odasını hazırlar; binbir heves ve özenle.Henuz doğmadığı, doğuramadığı, zaman zaman bunun için de suçlandığı bebeğinin kaybını deneyimler, kokusunu içine çekemeden...
Doğmamış bireyin kimliği yoktur.Onu annesi dışında kimse tanımaz.Tanımadıkları için yasını da tutamazlar, yanında duramazlar annesinin..Cenaze töreni olmaz, sessizdir, annesinin içinde derinleşen bir gidiştir bebeğin gidişi... Kadın bu süreçleri tüm ağırlığıyla, fark edilmeden, desteklenmeden, hatta ayıplanıp kınanarak tek başına yaşayabilir.
Yas en çok incinmeye açık olanın üzerinde damgasını bırakır.Acısını yaşamaya fırsat,zaman, anlayış bulamayan kadının yası uzayacaktır.Bedensel belirtileri devam edecektir belki, o zamandan beri kalbiyle ilgili anlamlandıramadığı sorunları olacaktır.Eskiden güldüğü, keyif aldığı şeyler artık tatsız gelecektir ona..Nefesi yüzeyde, bedeni katılaşmış, yüzü donuk kalacaktır.Belki doktor doktor gezecektir ağrıları için.Kaybından sonra ortaya çıkan ağrıları için.. anlaşılamadan...
"Yas süreci"nin ve "kadın"ın yaşadıklarının daha anlaşılabilir olduğu, aydınlık yarınları görebilmek dileğiyle