Çocuğun parmak emmeyi bırakması konusunda anne- baba, akran ve öğretmenleri tarafından uyarılması bu davranışın artarak devam etmesine yol açabilir. Yeni bir kardeşin doğumu nedeniyle ilgiyi üzerine çekmek isteyen çocuk da parmağını kardeşi gibi emebilir. Ayrıca; aile içi problemler, göç, deprem gibi stres durumları da çocukta hayatın daha eski ve mutlu dönemlerine dönme isteğini uyandırabileceği için parmak emme davranışı görülebilir. Çok fazla koruyucu, kollayıcı, çocuğa küçükmüş gibi davranan ebeveynlerin çocuklarında da bu davranış görülebilir. Sıkıntı, kaygı, birikmiş öfke, değersizlik ve güvensizlik duyguları, yakın kaybı, aile içi huzursuzluklar ve süreğen rahatsızlıklar vb. gibi durumlar da çocukta huzur dolu bebeklik dönemlerine dönme ihtiyacıyla beraber parmak emme davranışına yol açabilmektedir.
ÖNERİLER
Öncelikle 2 yaşına kadar bu alışkanlık anne - baba tarafından görmezlikten gelinmelidir.
Bu davranışın altında yatan sebeplerin belirlenerek çözüm yollarının geliştirilmesi yararlı olabilir.
Parmak emen çocuk anne - baba, akran ve öğretmenleri tarafından uyarılamamalıdır.
Aileler çocukların parmağına acı biber sürme, ellerini kollarını bağlama, eline parmağına iğne batırma ya da ellerine vurma gibi sorunun daha da kalıcı hale gelmesine yol açan yöntemlere başvurmamalıdır.
Bebeklerin anne sütünü iyi almaları, çocukların uygun bir şekilde beslenmeleri de önem taşımaktadır. İyi beslenen ve annenin sıcaklığını, ilgisini yeterince alan çocuklarda parmak emme davranışı genelde görülmez.
Çocukların yeni bir kardeş gelmeden önce bu konuda hazırlanması, çocukta konumunun aynen devam edeceği güvenini oluşturarak gerginliği ortadan kaldırabileceğinden parmak emme davranışı ortadan kalkabilir.
Özellikle fazla yorgun, rahatsız, mutsuz çocuklarda bu alışkanlık görülmektedir. Bu nedenle çocuğa uygun dinlenme, geniş ve çeşitli faaliyet imkanları, oyun ortamları sunulmalıdır.
Eğer yaşı uygunsa, çocuğa isterse bu alışkanlığı terk edebileceği, bunu başarabilecek güçte olduğu telkin edilebilir.
Alternatif Tepki: Çocuğun parmak emme hareketini her tekrarlaması sırasında yapabileceği alternatif bir davranış bulunabilir. Örneğin: parmağını emdiğini fark ettiği anda durup yumruğunu sıkabilir ya da bir eşyayı tutabilir.
Ebeveynlerin bu konuda unutmaması gereken en önemli şey pekiştirilmeyen davranış sönebilir. Parmağını emen çocuğu görmezlikten gelerek, dikkatini hoşlandığı bir ortama çekmek ve bu davranışın altında yatan nedenleri bulup çözüm getirmek en etkili yoldur.
TIRNAK YEME
Tırnak etini ya da tırnağı dişiyle koparma ya da kemirme davranışına tırnak yeme alışkanlığı denir. Genellikle 3-4 yaşlarından sonra ortaya çıkmaktadır. Çocukların % 35’inde, ergenlerin ise % 45’inde görülen bu davranış, genellikle ergenlik döneminden sonra sona ermektedir.Ailede tırnak yiyen bir bireyin örnek alınması, aile içinde baskıcı ve otoriter bir eğitimin uygulanması, çocuğun sürekli azarlanarak eleştirilmesi, kıskançlık, yeterince ilgi ve sevgi görememe, korku ve endişe, öfke ve saldırganlık, üzüntü ve sıkıntı, gerilim ve kaygı, değersizlik ve güvensizlik gibi duygular, aile içi huzursuzluk ve iletişim problemleri, anne baba geçimsizlikleri, yakın kaybı ve deprem gibi travmatik yaşantılar ve anne-babanın çocuklar arasında ayrım yapması gibi nedenler yer almaktadır.
Tırnak yeme sağlık açısından zararlıdır. Kişi tırnağını yemeyip sadece kopardığını iddia etse de arada yutulan tırnaklar başka bir hastalığın çıkmasına yol açabilmektedir.
ÖNERİLER
Özellikle küçük yaşlarda tırnak yeme davranışı, anne-baba tarafından görmezlikten gelinmelidir. Eğer bu alışkanlık devam ederse; bu davranışın altında yatan sebeplerin neler olabileceği bulunarak, çözüm yoluna gidilmelidir.Tırnak yeme davranışından ötürü çocuğu azarlamak, korkutmak, cezalandırmak gibi baskı yöntemlerinin uygulanması davranışın daha da artarak devam etmesine yol açabilmektedir.
Çocukları korku ve kaygı yaratan ortam ve durumlardan uzak tutmak gerekmektedir.
Küçük yaştaki çocuklar kaygı ve korku verici, şiddet içerikli filmler, televizyon programları, bilgisayar oyunları vb. gibi görüntülerden korunmalıdır.
Çocuk tırnağını yerken çocuğun ilgisi başka yöne çekilebilir. Örneğin: “Gel seninle oyun oynayalım” gibi.
Tırnak yemenin çok kötü bir davranış olmadığı, istenirse kolaylıkla vazgeçilebileceği çocuk ve gençlere anlatılmalıdır. Buna inanan çocuk, alışkanlığından vazgeçebilmek için çaba gösterecektir.
Çocuğun kil, kum, su, hamur, çamur gibi gerginliği ortadan kaldırıcı ve rahatlatıcı malzemelerle oynamasına ortam oluşturmalıdır.
Alternatif Tepki: Çocuğun tırnak yeme hareketini her tekrarlaması sırasında yapabileceği alternatif bir davranış bulunabilir. Örneğin: Tırnağını yediğini fark ettiği anda durup yumruğunu sıkabilir ya da bir eşyayı tutabilir.
Parmak emme tırnak yeme sorunu devam ederse profesyonel yardım alınarak çocuklara yönelik sanat terapisi teknikleri ile psikolojik değerlendirmeleri yapılabilir. Tedavide aile terapisinden yarar sağlanabilir.
