Konjenital muskuler tortikollis (KMT), sternokleidomastoid (SKM) kasının tek taraflı kısalması ile meydana gelen bir kas iskelet problemidir. Çocuğun başı kısa olan kas tarafına yan yatmışken yüzü karşı tarafa dönmüştür. KMT’li çocukların üçte birinde SKM kasında kitle vardır. Klinik tanı başın eğri tutulması, tortikollis tarafında yanağın daha basık olması ve kas içinde kitle olması ile konur.
Tortikollisin erkek çocuklarda görülme sıklığı daha fazladır. Sağ tarafta görülme oranı daha fazladır. Olguların çoğunda ikiz gebelik, makat geliş ile gerçekleşen doğum, gecikmiş sezaryen, zor ve komplike doğum hikayesi vardır. Bebeğin anne karnında anormal pozisyonda kalması, anne karnında travmaya maruz kalma ve doğum sırasında kas liflerinin uzaması gibi nedenler tortikollisin oluşma mekanizmalarındandır. Tortikollisin bebekte başın anormal duruşunun yanısıra omurga, kalça, kol ve bacaklarda da asimetrik duruşlar görülebilmektedir.
Tedavi edilmeyen olgularda kafatasında, yüzde, motor fonksiyonlarda, postür ve denge problemleri görülmektedir. Tortikollise sekonder oluşan bu problemlerin önlenmesi için asimetri fark edilir edilmez fizyoterapi programına başlanmalıdır. Tedavi programı genel olarak masaj, germe ve pozisyonlamalardan oluşmaktadır.
Fizyoterapi sırasında asimetrinin daha hızlı düzelmesi için çocuğun gün içinde düzenli germe ve masajları ile tortikollis tarafına göre pozisyonlanması da programa eklenir. Bu pozisyonlama gün boyu çocuğun uyanık olduğu tüm zamanlarda yüzüstü, sırtüstü ve yan yatışlarda, anne-baba kucakta taşırken asimetriyi azaltacak şekilde uygulanmalıdır. Pozsyonlamalar için ailenin tüm bireyleri eğitilmeli ve tedavi sürecine dahil edilmelidir. İlk aylarda tedaviye başlayan olguların neredeyse tamamı fizyoterapi ile tam iyileşme gösterir.
Yapılan çalışmalar ilk 4 ayda fizyoterapiye başlayan olguların ortalama 3-4 aylık bir süreçte cerrahiye gerek kalmaksızın iyileşme olduğunu göstermiştir. 1 yıl boyunca tedavi almasına rağmen iyileşme göstermeyen olgular cerrahi açıdan değerlendirmeye alınır. Sonuç olarak çocuk hekimlerince tanısı konmuş olan bebekler gecikmeden bir fizyoterapiste yönlendirilmeli ve tedaviye başlamalıdırlar.
