Kadınlarda ağız diş bakımı hamilelik döneminde ayrıcalık göstermektedir. Hamilelik sırasında vücudunuzda değişen hormon seviyeleri, diş etlerini zararlı bakteri plağına karşı daha korunmasız ve hassas hale getirir. Eğer daha önceden diş eti hastalığı var ise hamilelik durumu daha da kötüleştirir
Hamile olmayı düşünen veya hamile olan her kadın mutlaka bir diş hekimi kontrolünden geçmeli , ağız sağlığı için neler yapması veya yapmaması gerektiğini öğrenmeli ve gereken tedavilerini yaptırmalıdır. Bu hem annenin hem de çocuğunun sağlığı için çok önemlidir.
Hamilelikte ağız bakımını sağlamak, her gün dişlerinizi fırçalamak ve diş ipi kullanmak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, düzenli aralıklarla diş hekiminize kontrole gitmek çok önemlidir.
Hamilelik döneminde diş ve dişetlerindeki değişimler nelerdir?
Hamilelik döneminde daha çok dişeti hastalıkları gelişebilir, bunun da nedeni hormanal dengedeki değişikliğe bağlı olarak ağızdaki hijyen eksikliğine vücudun aşırı tepki vermesidir. "Hamilelik gingivitisi" olarak bilinen dişetlerinde büyük şişlikler ve kızarıklıklar oluşabilir. Nefes kokusu ya da ağzınızda sürekli kötü bir tad mevcuttur.şişkin dişetleri, yiyecek artıkları ve bakteri birikimleri için iyi bir ortam oluşturarak dişlerin çürümesine sebep olabilir.
Bu tablo daha çok 2. üç aylık dönemde hamile kadınların çoğunluğunu farklı şiddette etkiler. Eğer gingivitis zaten mevcutsa hamilelik sırasında şiddeti artabilir ve tedavi edilmezse periodontitise ilerleyebilir. Hamile kadınlarda aynı zamanda "hamilelik tümörü" geliştirme riski de vardır. Bunlar dişeti büyümelerinin irritasyonu sonucu oluşan iltihabi lezyonlardır. Genellikle kendi haline bırakılmakla beraber, hastaya rahatsızlık veriyorsa veya çiğneme, fırçalama ve diğer ağız bakımı işlemlerini engelliyorsa dişhekimi tarafından alınmalıdır.
HAMİLEYKEN DİŞLER NEDEN KAYBEDİLİR?
"Hamilelik sırasında bebeğin kendisi için gerekli olan kalsiyumu annenin dişlerinden alarak annenin dişlerini zayıflattığı ve çabuk çürümesine yol açtığı, bu nedenle hamile annelerin diş kaybına uğradığı "düşüncesi toplumda yerleşmiş bir kanı olmakla beraber tamamen yanlıştır. Hamilelik sırasında annenin dişlerinden kalsiyum kaybı olduğuna dair herhangi bir bilimsel kanıt yoktur.Aksine, kalsiyumun diş dokusu ile yaptığı bağ, kemiklerle yaptığına nazaran 6 kat daha kuvvetlidir. Eğer gıdalarla yeterli kalsiyum sağlanamazsa bebeğin gelişimi için gerekli olan miktar annenin kemiklerinden karşılanır. Dişlerden kalsiyum çözünmesi olmaz.
Şekerli ve karbonhidrat ağırlıklı besinlerin tüketiminin artışı , bebek beklenen dönemde tatlıya, aburcubura aşırı istek belirlenmesi ve bunlar yendikten sonra diş fırçalanmasının ihmal edilmesi
İlk aylarda görülen kusmaların dişlere verdiği zarar
Gebelik hormonlarının etkisi ile dişetlerinin daha çabuk kanaması ile acı ve hassasiyet yüzünden annenin fırçalamadan kaçınması gibi nedenlerden ötürü bu dönemde ağızdaki çürük sayısında artış ve diş kayıpları olabilmektedir.
HAMİLELİK SIRASINDA DİŞ TEDAVİSİ YAPILABİLİR Mİ?
Hamileliğin ilk üç ayında bebeğin organ gelişim evresi olduğundam ilk üç ayda dental tedaviden kaçınılmalıdır. Tedaviler ikinci üç aya ertelenmelidir. Diş ya da diş eti iltihabı gibi acil durumlarda, var olan enfeksiyonun bebeğin gelişimini olumsuz etkileyebileceği düşüncesi ön plana alınmalı ve dişhekiminiz ve jinekoloğunuzun önerileri doğrultusunda hareket edilmelidir.
Son üç ayda tedavi için gerekli olan pozisyonları rahat alalaması ve koltukta uzun süre oturamaması nedeni ile diş tedavisi yaparken anne rahatsız olabilmektedir.
Hamilelik esnasında birçok ilacın kullanılmaması ya da kontrollü kullanılması önerilmesine karşın, dental tedavilerde kullanılan lokal anesteziklerin herhangi bir yan etkisi rapor edilmemiştir. Anestezi altında yapılan tedavide hasta ağrı duymayacak ve daha az stres yaşayacaktır.
Antibiyotik kullanımı özellikle Penisilin ve türevleri (amoxicilline vs. ) kullanımını bebek için herhangi bir sakıncası yoktur. Tetrasiklin gurubu antibiyotikler alınmamalıdır. Tetrasiklin gebelik sırasında alınırsa bebeğin dişlerinde "tetrasiklin renklenmeleri" dediğimiz renklenmeler oluşur. Ağrı kesici kullanmada dikkat edilmeli ve kesinlikle üretici firmanın önerilerine uyulmalıdır.
Diş hekimliğinde kullanılan röntgen makinalarında radyasyon çok düşük seviyede olmasına rağmen hamilelerde röntgen çekiminden kaçınılmalıdır. Zorunluluk yoksa bu işlem doğum sonrasına ertelenmelidir.
HAMİLEYKEN YAPILMASI GEREKENLER
Sağlıklı bir kişinin durup dururken dişini kaybetmesi beklenemezse anne adayı da aşağıda anlatılacak basit kurallara uyduğu takdirde diş kaybı ya da diğer sorunları yaşamayacaktır.
Anne adaylarının hamilelikleri süresince diş çürüklerinden ve özellikle diş eti sorunlarından yakındıkları bir gerçek. Eğer hamile kalmayı planlıyorsanız sağlıklı bir ağız ve dişlerle hamilelik dönemine başlamak için bir dişhekimi kontrolünden geçmelisiniz. Hamileyken size sorun çıkartma ihtimali olan dişlerin ve dişetlerinizin tedavisini yaptırmanız hem bebeğinizin hem de sizin rahat bir hamilelik dönemi geçirmenizi sağlayacaktır.
Eğer hamileyseniz diş ve diş etlerinize özellikle dikkat etmeniz gereken bir dönemdesiniz. Hamileliğe bağlı olarak değişen hormon seviyeleriniz, diş eti sorunlarınızı doğrudan ve diş çürüklerinizi dolaylı olarak etkileyecektir.Bu durumda ağız hijyenini en üst seviyede tutmanız çok önemlidir. Diş çürüklerini ve diş eti hastalıklarını önlemek için yapmanız gereken herkes gibi günde 2 kez, 3 dakika süre ile dişlerinizi fluorid içeren bir diş macunu ile fırçalamak, dişlerinizin arasını diş ipi ile temizlemek ve fluoridli bir gargara ile çalkalamaktır.
Ama diş bakımınızı aksattığınızda bunun sonuçlarını hamileliğiniz süresince daha şiddetli yaşarsınız . Ağız-diş sağlığınızı korumak için yapmanız gereken bir diğer şey ise diş hekimi kontrolünde olmaktır. Hamileliğiniz diş tedavisi yaptırmanıza engel değildir. Düzenli olarak kontrollerinize gitmeniz ve diş temizliği yaptırmanız, hamileliğiniz süresince acil bir durumla karşılaşma ihtimalinizi azaltacaktır. Diş hekiminiz gerekli görülen tüm tedavileri size ve bebeğinize hiçbir zarar gelmeyecek biçimde planlayacak ve gerektiğinde kadın - doğum doktorunuz ile iletişime geçecektir.
BEBEĞİN DİŞ SAĞLIĞI İÇİN ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
Bebeğin diş gelişimi anne karnında başlar. Bu dönemde anne hem kendi sağlığı hem de bebeğinin diş gelişimi için dengeli beslenmeye dikkat etmelidir. Diş sağlığı için protein,A vitamini (et, süt, yumurta, sarı sebze ve meyveler) C vitamini (narenciye, domates, çilek), D vitamini (et, süt, yumurta, balık) ve kalsiyum (süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler) dan zengin gıdaların yeterince alınması gerekir. Bunun yanı sıra bilinçsiz ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.)
Ayrıca annenin hamilelik süresince geçirebileceği hastalıklar, kullanacağı ilaçlar da süt dişleri üzerinde olumsuz etkiler yapacağından mutlaka doktor kontrolünde ilaçlar kullanmalıdır. Hamilelik döneminde, bebeğin diş gelişiminde faydalı olması için fluorid tableti alımı, plasenta bariyerini fluorid geçemediğinden dolayı, etkisi olmayacağı için önerilmez.
