29. Hafta

Bebek

Bebek dış dünyaya hazırlanmaya başlamıştır. Bağışıklık sistemini güçlendirmeye başlayan bebek doğum sonrasında anne sütündeki antikorlarla daha da güçlü bir hale gelecektir. Yağ depoları hızla artar ve kilo alır. Vücut ısısını dengeleyebiliyordur. Büyüklüğü yaklaşık 37 cm, ağırlığı ise 1250 gr olmuştur. Kafa ve vücut büyüklüğü giderek orantılanıyordur. Kemikleri ve kasları artık çok güçlüdür. Kemik ilikleri alyuvar (kırmızı kan hücreleri) üretmeye başlamıştır. Bu dönemde erkek bebekler androjen hormonu, kız bebekler ise prolaktin hormonu üretmeye başlar. Tüm duyu organları çok gelişmiştir hatta ışığa karşı büyük bir ilgi duyar. Seslere alışmıştır, onunla konuşabilir hatta ona şarkılar söyleyebilirsiniz.

Anne

Bu dönemde 7-8 kilo alınması son derece normal. Bebek büyüdükçe annenin vücudunda ki basınçta giderek artıyor. Kaçınılmaz sırt ve bel ağrıları artık anneyi uyutmayabilir. Günlük hayatta yapılan birçok işi artık kolaylıkla yapamıyor olabilirsiniz. Sizi yoran her işten özellikle de ağırlıklardan mutlaka kaçının ve dinlenmeye özen gösterin. Sık idrara çıkma isteği ile de karşılaşabilirsiniz. Yeteri kadar su içmeyi ihmal etmeyin. El, ayak ve bileklerde şişlik, tansiyon düşmesi, halsizlik gibi şikayetler bu hafta artacaktır. Kasıklarda ve bacaklarda kramplar ve ağrılar hissedebilirsiniz. Böyle durumlarda hafif masajlar ve ılık duşlar iyi gelebilir. Eğer bu ağrılar fazlalaşırsa sorunun kaynağı vücudunuzun kalsiyum eksikliği olabilir. Bu yüzden kalsiyum ve magnezyum takviyesi alınmalıdır.

30. Hafta

Bebek

Bebeğin görüntüsü artık doğum sonrası görüntüsüne çok yakındır. Cildindeki lanugo adı verilen ince tüyler kaybolmaya başlamıştır. Saç, kaş, kirpik, el ve ayaklarında bulunan tırnaklar uzar. Gözler artık iyice oluşmuştur hatta anne karnında ilk gözyaşını bile dökebilir. Yüz mimiklerini artık iyice oynatabiliyor hatta bazen hıçkırabiliyor. Bebeğin boyu yaklaşık 38 cm, ağırlı ise 1360 gr olmuştur. Erkek bebeklerin testisleri torbaya inmek üzeredir. Bebek bu dönemde oldukça hareketlidir. 12 saat içerisinde 10 kez hareket etmesi uzmanlar tarafından olumlu karşılanır. Bu durum her kadında aynı olmayabilir fakat bebeğinizin çok az hareket ettiğini düşünüyorsanız bunu doktorunuzla paylaşmanız gerekir. Kemik iliği alyuvar üretimine devam ediyordur.

Anne

Ortalama 8-9 kilo almış olabilirsiniz. Bebeğin ağırlığın üzerine bir de plasenta, amniyortik sıvı ve rahim ağırlığı da eklenmiştir. Artık gebelik zorlaşmaya ve şikayetler de artmaya başlamıştır. Omuriliğe dayanan rahim bel ve sırt ağrılarına neden olurken karının alt bölümü de iyice ağırlaşmış olur ve anneyi zorlar. Kasıklarda ve bacaklardaki kasılmalar kuvvetlidir. Geceleri uyuyamama sorunlar ortaya çıkarken anne dinlenemediğinin farkına varır. Bacakları kalp seviyesine getirerek yatmak bu durumda yapılacak en iyi pozisyondur. Kalbe kan taşıyan toplardamarlar karnın sağ tarafında olduğu için sol tarafınız üzerine yan yatmanız gerekir. Mide yanmaları olabilir.

31. Hafta

Bebek

Bebek bu hafta ortalama 40 cm uzunluğa ve 1600 gr ağırlığa kavuştu. Bu haftadan sonra bebek eskisi kadar hareketli olmayabilir çünkü hareket alanı gittikçe daralıyordur. Bebek çok hareketli olduğu zamanlarda mutlaka oturun ve dinlenin. Kemikleri gelişen ve hızla güçlenen bebek gebeliğin 31. haftasında en çok kalsiyuma ihtiyaç duyar. Kemikleri için çok gereklidir. Annenin kalsiyum yönünden zengin gıdalarla beslenmesi gerekir. Bilinci gayet yerinde olan bebek gözlerini sıklıkla açar ve kapar. Bütün ışık oyunlarına tepki verir ve ışıktan hoşlanır. Anne karnının karanlık ortamında bile dış dünyada ki en ufak ışıkların bile farkına varabilir.

Anne

Rahim ve bebeğin büyüklüğü ile solunum, sindirim ve dolaşım sistemi zorlanmaya başlar. Bazen nefes almak için ağzınızı açık tutmanız gerekiyordur. Göğüs sıkışmaları ve nefes daralmaları yaşamanız normal olacaktır. Kendini doğuma hazırlayan rahmin kasılmaları doğum sancısı ya da adet sancısına benzer ağrılara neden olabilir. Eğer bu sancılar şiddetli ise ve sıklıkla tekrarlanıyorsa bu bir erken doğum belirtisi olabilir, mutlaka doktorunuza başvurun. Annenin vücudu bu hafta da hormon salgılamaya devam edecek hatta arttıracaktır çünkü bu hormonlar doğum sırasındaki ıkınma ve kasılmalara destek verecektir.

32. Hafta

Bebek

Bebek kırmızı teninden kurtularak pembe renge geçiş yapacaktır. Bunun sebebi bebeğin cildi altında kalınlaşan yağ dokusudur. Boyu 42 cm, ağırlığı ise 1800 gr olmuştur. Bebek anne karnına sığabilmek için bacaklarını büker. Boynu öne doğru bükülmüştür ve ayakları çapraz bir biçimde durur. Parmakları açık durur çünkü henüz parmak kasları çok gelişmemiştir. Tırnakları parmak uçlarına kadar büyümüş olur. Bu hafta bebek gelişim yönünden biraz dinlenmeye çekilebilir.

Anne

Annenin her zaman olduğu gibi bu dönemde de sağlıklı beslenmeye dikkat etmesi gerekiyor. Vitamin ve mineraller anne ve bebek sağlığı açısından çok önemlidir. Hafif ama besin değeri yüksek gıdalarla beslenmeniz önerilir. Ağır besinler zaten solunum güçlüğü çeken anne için zorlayıcı olacaktır. Sürekli doktor kontrolünde olmanız gereken süreç başladı. Mutlaka 2 hafta da bir doktor kontrolüne gidin ve bunu doğuma kadar devam ettirin. Bu haftada 9-10 kg alımı sağlıklı ve normal bir kilo alımını gösterir. Kabızlık artabilir bu yüzden lifli gıdalarla beslenmeye devam edilir. Gebeliğin 32. haftası bebeğin doğum şeklini almaya başladığı zamandır. Doğum sırasındaki olması gereken duruşuna yaklaşıyordur. Başı aşağıya doğru döner ve ayakları yanda ya da yukarıda olabilir. Bu sebeple annenin kaburgaları ve beli daha çok zorlanacaktır. En iyisi dik oturmaktır. Uzanırken de bacaklarınızı yukarıda tutmaya çalışılmalıdır. Eğer çalışıyorsanız doğum öncesi kanuni izninizi alabilir veya 5 haftayı doğum sonuna aktarabilirsiniz.

33. Hafta

Bebek

Bebek artık 2 kg, boyu ise 43 cm.dir. Bebeklerin bu hafta en çok yaptığı şey, uyumak, uyumak ve uyumaktır. Çok derin uykulara dalabilir, hatta bütün duyu organları ile birlikte rüya görme yeteneği bile gelişmiştir. Gözlerini hislerine göre kısar ya da açar. Sesler duyar, cevap verir ve biraz bulanıkta olsa görmeye başlar. Akciğerlerin gelişimi önemli oranda tamamlanmıştır. Vücudu doğuma hazırlanmaktadır. Cildinin altında kalınlaşan yağ tabakası doğumda ve doğum sonrasında onun sıcaklığını koruyacaktır. Bundan sonra hızla kilo aldığı bir dönem başlamış olur. Amniyon sıvısı bebekler için çok önemlidir. Aminiyon sıvısı sadece bebeği korumakla kalmaz ona ait hücreleri de taşır. Bebek bu sıvıyı bazen yutar bazen de cilt yoluyla kanına karışır. Amniyon sıvısının azalması gerçekten çok tehlikeli bir durumdur. Bu haftada her gün düzenli olarak yaptığınız yürüyüşler her gün biraz daha zorlayıcı olabilir.Bunun nedeni ise, relaxin hormonunun eklemleri doğuma hazırlama amacı ile gevşetmesidir.

Anne

33. hafta bebeğin hızla kilo almaya başladığı bir dönemdir, aynı şekilde annede de hızlı kilo artışı görülecektir. Dolayısı ile bel ve sırt ağrıları artacaktır. Aslında bu çok normal çünkü rahim gebelik öncesindeki halinden çok daha büyüktür. Şişlikler ve uykusuzluk devam edecektir. Bu hafta yeni eklenen şikayetler baş ağrıları olabilir. Doktorunuza başvurup tansiyonu ölçtürmek ve baş ağrısını gidermek için danışmansı gerebilir.

34. Hafta

Bebek

Bu haftada bebeğin koyu ve belirgin şekilde saçları çıkacaktır. Doğumdan bir süre sonra saç rengi göz rengi gibi değişebilir. Görme duyuları artık gelişmiş ve göz kapakları çoktan oluştuğu için göz kapaklarını ne zaman açıp ne zaman kapayacağını bilir. Göz kapakları uyurken kapalı, uyanıkken de açıktır. Bebek doğumdan sonraki hayatı için nefes alıp verme egzersizleri yapar. Kafa kemikleri tamamen oluşmuştur ancak hala yumuşaktır. Doğumda bebeğin kolayca rahimden çıkabilmesi için kafa kemikleri sonradan sertleşir. Bağışıklık sistemi ise hala gelişim süreci içindedir. Bebek artık iyice büyümüştür. Boyu yaklaşık 44 cm, kilosu ise 2275 gr olmuştur.

Anne

Bebek zaman içerisinde doğum şeklini aldığı için kasıklardaki baskı artar. Anne bebeğin kafatasının aşağıda olduğunu ve kaçınılmaz baskısını hissedebilir. Bu baskı mesaneyi de etkileyeceği için sık idrara çıkma hissi ortaya çıkacaktır. Bununla birlikte vücuttaki şişlikler devam eder. Özellikle yüz bölgesinde, boyunda ve ellerde şişlikler görülebilir. Su içmeye devam etmeniz gerekiyor, yeteri kadar su içmeye özen gösterin. Hormonların etkisi ile göğüslerde süt üretimi başlar. Kasılmalar ve ağrılar devam eder. Uyumak gerçekten büyük bir sorun olur. Bu sorunu çözmek için ancak doğal yollar deneyebilirsiniz. Ilık duş, yatmadan önce süt ya da rahatlatıcı bitki çayları içmek ve hafif masajlar yaptırmak faydalı olabilir.

35. Hafta

Bebek

Bebek artık derisinde katlar olacak kadar yağlandı. Buruşuk görünümünde çıkan cilt normal görünüme kavuşmaya başladı. Ortalama 2,5 kilo ağırlığında, boyu ise 45 cm olmuştur. Bebek irileşiyor ve gittikçe rahimde daha fazla yer kaplıyor. Bu yüzden hareket etmekte zorlanacaktır. Bu haftadan itibaren artık bebeğin hareketlerini inanılmaz bir biçimde hissedebilirsiniz hatta bunun anneye acı verdiği zamanlarda olabilir. Duyu organları şaşırtıcı bir biçimde hassaslaşmıştır ve kasları güçlenmiştir. Buna rağmen çok hareket edemez çünkü artık iyice büyümüştür ve yer sıkıntısı çekiyordur. Görmeye başlar. Bütün bebekler doğmadan önce mavi gözlüdür, doğduktan sonra kendi göz renklerini alırlar.

Anne

Kilonuz en başından beri 10 kiloya çıkmış olabilir. En ufak işler bile artık yorucudur. Kendinizi halsiz ve çok bitkin hissettiğiniz zamanlarda artacaktır. Kilo artışı ve kasıklardaki sancılar nedeni ile yürüyüş egzersizlerinizde azalma görülebilir. Yürüyüş yapabilmeniz çok iyidir fakat zorlanıldığı zaman buna devam edilmez. Zorlanmadan yapabileceğiniz egzersizler bulun, hareketsiz kalmamalısınız yoksa vücutta çok fazla ödem oluşabilir. Eklemler ve ayak bilekleri şişer. Aynı zamanda da su içmeye devam etmelisiniz. Bu haftada bacaklarda ve pelvik bölgede kaşınmalar olabilir. Bunun nedeni vücutta ki basınçtır ve doğuma kadar devam eder. Doğum çantanızı hazır tutun, kendinizi ve bebeği sürekli takip edin. Eğer, yolunda gitmeyen bir şey hissederseniz mutlaka doktorunuzu arayın.

36. Hafta

Bebek

Bebeğin tüm yüz hatları, ifadesi ve mimikleri açıkça görülebiliyor. Cilt altında yağlanma bu haftada devam edecek hatta kol ve bacaklarda belirgin kalınlaşmalar olabilir. Gebeliğin 36. haftasında bebeğin tüm organlarının ve vücut sistemlerinin geliştiği görülür. Büyüdükçe ve rahimde aşağılara doğru indikçe hareketleri kısıtlanır. Eskisi gibi rahat hareket edemez. Boyu 46 cm.’e kadar ulaşmıştır ve 2750 gr ağırlığındadır. Bebek başı sivrileşerek yavaş yavaş doğum kanalına girmeye başlar. Kafanın bu sivri biçimi doğumdan birkaç gün sonra değişir ve normal baş şekline döner. Gebeliğin bu son aylarında bebeğin gerçek kilosunun saptanmasında biraz zorlanılabilir, Genelde 400-500 gr arasında bir yanılma payı olmaktadır.

Anne

Gebeliğin 36. haftasında şikayetler artacaktır. Bunların en başında uykusuzluk problemi geliyor. Rahimdeki ağırlığın basıncı, ağrı ve sancıları beraberinde getireceği için annenin uyuması zorlaşır. İdrar kesesinede yansıyan basınç sıkça tuvalete gitme isteği verecektir. Göğüs kafesinde sıkışmalar hissedilebilir. Nefes darlığı yaşanması bu dönemde çok normaldir. Doğumun sezeryanla ya da vajinal olacağını konusunda doğum eylemi başladıktan sonra karar verilir. Bu konuda önemli olan detaylardan biri pelvis genişliğidir. Halk arasında çatı olarakta bilinen pelvis genişliğinin az olması ki bu durum çok az kadında görülür, normal doğumu zorlaştırır. Bu haftadan itibaren haftalık NST tetkiklerine başlanır.

37. Hafta

Bebek

Bebek doğum anına çok yakın, artık neredeyse doğumdaki şeklini almıştır fakat doğuma kadar gelişimine devam edecektir. Günde ortalama 25-30 gr almaya devam eder. Kilosu yaklaşık olarak 3 kilodur, boyu ise 47 cm’e ulaşmıştır. Bütün organları oluşmuştur ama beyin ve sinir sistemi gelişimini sürdürür. Dirsek, diz, boyun ve bilekler olmak üzere yağ dokusu hala kalınlaşıyor. Diş etleri olgunlaşmış durumdadır. Bebek artık rahim içinde yaşamakta zorlanıyordur çünkü hareket edeceği alan çok kısıtlanmıştır. Bebeğin başı doğum kanalına doğru uzandığı için en çok bacaklarını hareket ettirebilir.

Anne

Annenin tam göğüs kafesi altında oluşan ayak hareketleri bazen anneye çok sancı verecektir. Gebeliğin 37. haftasından itibaren bebek doğum şeklini almıştır ve yön değiştirdiği pek görülen bir şey değildir. Doğuma kadar her hafta doktorunuzu ziyaret etmelisiniz. Kontrolleri kesinlikle aksatmayın çünkü bebeğin ve sizin sağlığınız söz konusudur. Bu haftadan sonra anne ve bebeğin kilosu hızlı bir şekilde artmaya başlar. Bebek doğum kanalına doğru ilerledikçe karnın üst kısmı giderek rahatlayacaktır. Hazımsızlık ya da iştahsızlık gibi sorunlar ortadan kalkacaktır. Bu rahatlıkla yemek tutkusunu abartmamanız önerilir, yediklerinize çok dikkat etmek zorundasınız. Akciğerlerdeki baskıda azalacağı için anne nefes darlığı sorunlarından kurtulacaktır. Artık derin derin nefes alabilir. Nefes egzersizleri doğumda kolaylık sağlayacaktır. Sık sık idrara çıkma sorunu daha fazla artacaktır bu yüzden sıvı tüketimini aksatmamak gerekir.

38. Hafta

Bebek

Bebeğin hareketleri bu haftadan sonra azalacaktır çünkü amniyon sıvısı azalmaktadır. Doğuma çok az kaldığı halde bebek kilo almaya devam ederr hatta cilt altında bulunan yağ dokusuda kalınlaşmaya devam eder. Erkek bebekler kız bebeklere oranla daha fazla yağlanır. Bebeğin boyu 47 cm ağırlığı ise yaklaşık 3100 gr olabilir. Şekli normal bir bebek gibidir. Kafa çevresiyle karın çevresi neredeyse birbirine eşittir. Bebeğin cildini koruyan lanugo denilen tüylerin çoğu ve vernix caseosa denilen kremsi yapının tamamı kaybolmuştur. Her iki madde de bebek tarafından yutularak ve bağırsaklarında tutularak kaybolur. Bebeğin bağırsaklarında biriken mekonyum (dışkı) doğumdan sonra siyah renkte dışarı çıkacaktır.

Anne

Gebeliğin 38. haftasıyla birlikte her an doğum gerçekleşebilir. Önünüzde ki 2 hafta suretiyle sürekli yalancı sancılar çekebilirsiniz. Bunları gerçek doğum sancısından ayırt eden belirti, sancının düzenli aralıklarla geliyor olmasıdır. Eğer, 10 dakikada bir 3 kez sancı giriyorsa ve her sancı 50 saniye sürüyorsa bu bir gerçek doğum sancısı olabilir. Bu durumda hemen doktora başvurmalısınız. %75 oranında doğum, 38 ve 42. haftalar arasında gerçekleşir. Bu haftadan itibaren sancı sıklıklarını saymanız gerekir. Rahim ağzı şekillenerek doğum için hazırlanır. Bu dönemde rahim ağzında halk arasında nişan adı verilen sümüksü bir tıkaç bulunur. Bu tıkaç vajinadan enfeksiyonların geçişini engellemek içindir. Mukus şeklinde ki bu tıkaç genellikle doğumdan birkaç saat önce atılır.

39. Hafta

Bebek

Bu hafta bebeğin yağ birikimi ve kilo alımı artık çok yavaşlar. 3250 gr olmuştur ve 48 cm boya ulaşmıştır. Bu günlerde bebeğin tek yaptığı sürekli uyumaktır. Bütün kasları ve sistemleri tamamen gelişmiştir. Bağışıklık sistemi de gün geçtikçe güç kazanır. Anneden plasenta yardımı ile bebeğe geçen antikorlar bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir. Bebeğin bağışıklık sistemi anne sütü sayesinde doğumdan sonrada güçlenmeye devam edecektir. Bebek bu hafta sürekli amniyon sıvısı yutacaktır. Bebeğin içtiği bol miktarda amniyon sıvısı ve cildinden dökülen hücreler sürekli bağırsaklarda birikecek ve mekonyum (dışkı) maddesini oluşturacaktır. Gebeliğin 39. haftasında bebek neredeyse hiç hareket edemez çünkü yeri çok daralmıştır.

Anne

Annenin taşıdığı yük artık çok ağırdır. Bu nedenle bacaklarda her zamankinden farklı ağrılar ve sancılar hissedilebilir. Rahim ağzı açılmaya hazırlanırken bir yandan da mesane üzerindeki baskı artar. Sık idrara gitme ihtiyacı devam eder. Şiddetli kasılmalarda anneyi yoklayacaktır. Tıbbi nedenlerle Sezaryen kararı verilen annelere bu haftadan sonraki herhangi bir gün doğum için gün verilecektir. Normal doğum bekleyen anneler ise gerçek doğum sancılarını beklemek durumundadır. Bu dönemi anne iyice izlemelidir. Su ya da kan gelmesi durumunda zaman kaybetmeden doktora başvurulması gerekir.

40. Hafta

Nihayet doğum gerçekleşiyor. Bebek artık içeri de kalamayacak kadar büyük. Boyu 48-50 cm, ağırlığı ise 3400 gr. pembe cildindeki kremsi vernix tabaka ve tüylerin çoğu kaybolmuştur.