Kalp krizi hemen herkesin korkulu rüyasıdır. Doğrudur, çünkü dünyada ve ülkemizde erişkinlerde birinci sıradaki ölüm nedeni kalp damar hastalıklarıdır ve bunlar içinde kalp krizi en ön sıradadır.
Göğüs ağrısı kalp krizinin en sık belirtisidir.
Peki, her göğüs ağrısı kalp krizi habercisi midir?
Kalp hastalığından kaynaklanan göğüs ağrısına “angina” veya angina pektoris” adı verilir. Latince olan bu sözcüklerin anlamı zaten “göğüs ağrısı” olmasına karşın 1700 lü yıllardan bu yana tıp dilinde bu terim “kalp hastalığından kaynaklanan göğüs ağrısı” yerine kullanılmaktadır. Angina veya angina pektoris oksijenle (temiz kanla) yeterince beslenemeyen kalp kasında biriken toksik maddelerin o bölgedeki sinir uçlarında yarattığı uyarılar sonucu ortaya çıkar. Göğsün daha çok orta kısmında, genişçe bir alanda hissedilen bir ağrıdır (Şekil 1). Bu ağrı hastalar tarafından daha çok “baskı, sıkışma, basınç hissi veya yanma hissi” olarak tarif edilir. Kalp kasının oksijenle beslenmesini azaltan bu hastalık koroner yetmezlik veya koroner arter (damar) hastalığı olarak adlandırılır.
Kalp krizinde göğüs ağrısından başka yakınmalar olur mu ?
Evet olabilir. Belli belirsiz, müphem yakınmalarla kalp krizi mümkündür. Bazen sadece karın ağrısı, hazımsızlık, terleme, bulantı-kusma veya ani nefes darlığı gibi şikayetler kalp krizinin belirtisi olabilir. Kadınlarda, şeker hastalarında ve yaşlılarda kalp krizi belirtileri daha silik olabilir.
Her göğüs ağrısı koroner arter hastalığı habercisi midir ?
Hayır, değildir. Göğüs ağrısı yapabilecek başka birçok neden vardır. Mide bağırsak hastalıkları özellikle reflü hastalığı, göğüs kafesindeki kas iskelet kaynaklı ağrılar hatta strese bağlı psikolojik kökenli ağrılar da çok sık rastlanan göğüs ağrısı nedenleridir. Bu nedenle her göğüs ağrısında kalp hastalığı endişesine kapılmak doğru değildir, endişe etmeyin.
Hangi ağrıların kalp hastalığına bağlı olma olasılığı düşüktür ?
Tam kalp üzerinde hissedilen, noktasal, küçük bir alandaki batıcı karakterde olan ağrılar, dinlenme sırasında hissedilip egzersiz sırasında kaybolan ağrılar genel olarak kalp kökenli ağrılar değildir. Birkaç saniye sürüp geçen veya tam tersi çok uzun süreli, saatler, günler boyu devam eden ağrıların da kalp kökenli olma olasılığı düşüktür.
DİKKAT:
Tıpta sıra dışı durumlar sık görülür. Biz hekimleri de şaşırtan garip, sıra dışı belirtiler de olabilir. Bu durumda ağrıdan ziyade söz konusu kişinin taşıdığı kalp hastalığı riskinin derecesi daha önemlidir. Göğüs ağrısı ile başvuran 40 yaşındaki bir kadında kalp hastalığı hiç düşünmeyebiliriz; ancak benzer ağrı ile başvuran sigara içen ve kolesterol düzeyi yüksek aynı yaştaki bir erkek hastada kalp hastalığı en büyük olasılıktır.
Özellikle birinci derece akrabalarınızda kalp hastalığı veya ani ölüm varsa, sigara içiyorsanız, kan kolesterol düzeyiniz yüksekse, şeker hastalığınız varsa, hipertansiyonuz varsa, düzenli egzersiz yapmıyorsanız kalp hastalığı riskiniz yüksektir.
Düzenli muayene olun, kan basıncınızı bilin; yüksekse (hipertansiyon varsa) tedavi olun, kolesterol ve kan şekeriniz yüksekse tedavi olun. Kalp hastalığı önlenebilir; önleminizi hemen alın.
