Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Nedir? Neden, Nasıl ve Kimlere Uygulanır?
Yaralanmalar, çeşitli hastalıklar, travma ya da yaşlılık gibi nedenlerle ortaya çıkan ağrıları giderme ve eksilme gösteren fonksiyonları geri kazandırma amaçlı yapılan; ısı, ışık, ses, elektrik akımları, egzersiz ve diğer çeşitli tedavi yöntemleri, fizik tedavi uygulamalarını oluşturmaktadır.
Rehabilitasyon ise, önceden var olan becerilerini çeşitli nedenlerle (kaza, hastalık vb.) yitirmiş kişilere, bu becerilerinin yeniden kazandırılması için yapılan tedavi ve uygulamalardır.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon, tıp fakültesinden sonra fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık eğitimini almış olan hekimlerce tanısı konmuş çok çeşitli hastalık durumlarında uygulanmaktadır.
Rehabilitasyon, dinamik bir süreç olup, klinik tıbbın tüm dallarını ilgilendirir. Bu süreçte erken tanı, sakatlığı önleme, bakım aktiviteleri ile bireylerin bağımsızlığı artmakta, hastanede kalma süreleri azalmakta, işe dönüş hızlanmakta ve yaşam kalitesi artmaktadır.
Rehabilitasyon, nörolojik hastalıklarda becerilerin korunması ve yeniden kazandırılması için çok önemlidir. Kullanıldığı alanlar:
- Hemipleji
- Parapleji
- Travmatik kafa hasarları
- Periferik fasial paralizi
- Multipl skleroz
- Parkinson
- Gullian-Barre sendromu
- Polinöropatiler
- Periferik sinir yaralanmaları
- Tuzak nöropatileri
- Poliomiyelit
- Beyin tümörleri
Romatolojik ve kas-iskelet sistemi hastalıklarında ilaç tedavisinin yanında normal fonksiyonun devamının sağlanmasında kullanılr. Örneğin:
- Romatoid Artrit
- Ankilozan Spondilit
- Seronegatif diğer spondiloartropatiler
- Osteoartrit
- Osteoporoz
- İntervertebral disk hastalıklatı
- Progresif Sistemik Skleroz
Rehabilitasyonun sık kullanıldığı, doğuştan ya da sonradan meydana gelen kas-iskelet sistemi bozuklukları/yaralanmaları:
- Kırıklar
- Amputasyonlar (uzuv kopmaları)
- Doğumsal deformiteler (spina bifida vs)
- Skolyoz
- Aşırı kullanım bozuklukları (tendinit, bursit, epikondilit)
Rehabilitasyonun pediatrik (çocuk) hastalarda kullanıldığı alanlar:
- Serebral Palsi
- Spinal disrafizm
- Spinal muskuler bozukluklar
- Nörolojik Skolyoz
- Juvenil artritler
- İnfantil travma
Sporla ilişkili yaralanmalarda da rehabilitasyondan yararlanılmaktadır:
- Travmatik yaralanmalar
- Aşırı kullanım yaralanmaları
Diğer özel rehabilitasyon alanları da şunlardır:
- Afazi rehabilitasyonu
- El rehabilitasyonu
- Kardiyak rehabilitasyon
- Periferik damar hastalıklarının rehabilitasyonu
- Pulmoner rehabilitasyon
- Mesane rehabilitasyonu
- Barsak rehabilitasyonu
- Bası yaraları rehabilitasyonu
- Yanık rehabilitasyonu
- Kanser rehabilitasyonu
- Gebelik ve rehabilitasyon
- Kronik ağrı rehabilitasyonu
- Seksüel disfonksiyonların rehabilitasyonu
- Geriatrik rehabilitasyon
Tüm bu rehabilitasyon alanları ve fizik tedavi yöntemleri göz önünde bulundurularak hastaya özel bir tedavi planması yapılır. Kısa dönem ve uzun dönem hedefler belirlenerek bu hedefler doğrultusunda hastaya maksimum yarar sağlanması ve vücut fonksiyonlarının en üst düzeye çıkarılması amaçlanır.
