Herkes yaşamın belirli kısımlarında kendisine sıkıntı veren durumlarla karşı karşıya kalmıştır. Sorunlar çerçevesinde düşünmek ve çeşitli çözüm yolları üretmek insana has bir davranıştır. Sorunlar ve çözüm yolları aramak bu kadar normalken ne anlatacaksın bu konu hakkında demeyin.
Bu yazımda “Her şeyin fazlası zarar” sözünden yola çıkarak düşünce ve eylemdeki aşırılıktan bahsediyor olacağım.
Kişinin aşağıdaki iki soruyla düşünce ve davranışlardaki aşırılığı ve fazla mesaisi anlaması mümkündür;
Gün içerisinde ne kadar zamanımı alıyor?
Günlük rutinlerimi ve işlerimi aksatmama sebep oluyor mu?
Biz insanlar gün içerisinde duygu, düşünce ve davranışlarıyla ve bu alanlardaki işlevselliklerle hayatımıza devam ederiz. Fakat obsesif kompulsif ( saplantı – zorlantı) bozukluğu tanısı almış kişilerde durum böyle olmamaktadır. Çoğu zaman yorucu bir döndü içerisinde yaşarlar.
Obsesyon( saplantı), kişinin iradesi dışında gelişen ve tedirgin ve rahatsız eden düşünce, imge veya dürtüleri barındırmaktadır
Kompulsiyon ( zorlantı), obsesyonun kişide ortaya çıkardığı kaygıyı azaltmak veya yok etmek adına tekrarlayıcı olarak yaptığı zihinsel veya fiziksel davranışlardır.
Obsesyon türleri( kirlenme, kuşku, simetri, cinsel, saldırganlık, somatik)
Kompulsiyon türleri ( kontrol etme, temizleme, tekrarlama, düzenleme, sayma)
Saplantı ve zorlantı türleri arasındaki eşleşme ve devamlılık kişiye göre değişmektedir.Örnekle kişiye göre olan değişimi ele alacağım.
Kuşku obsesyonu olan birini ele alalım. Bu kişide sayma kompulsiyonu görebiliriz. Bir başka kuşku obsesyonu olan kişide tekrarlama kompulsiyonu görmemiz mümkündür.
OKB( Obsesif Kompulsif Bozukluk) nedenleri,
Genetik Etkenler: Yapılan çalışmalarda genetik olarak geçişin etkili olduğu gözlemlenmiş. Özellikle erken yaştaki görünümünde genetik geçişin daha fazla olduğu bulunmuştur.
Mizaç- Kişilik Özellikleri: Mükemmeliyetçi yapıdaki kişilerde OKB yatkınlığı daha fazla olmaktadır.
Çocukluk Çağı Travması: Çocuklukta yaşanan cinsel istismar, fiziksel ihmal ve istismar gibi durumlarında yatkınlığı çalışmalarla desteklenmiştir.
OKB(Obsesif Kompulsif Bozukluk) tedavi süreci,
İlk başta belirtmek isterim ki diğer tüm ruhsal bozukluklarda olduğu gibi kişisel tedavi planı çizilmektedir. Genel hatlarıyla tedavi şeklini üç şekilde ele alabiliriz.
İlaç
İlaç ve psikoterapi
Psikoterapi
Tedavi süreci uzman eşliğinde çizdiğin ve ilerleme için gerekli motivasyon elden bırakılmadığı sürece üstesinden gelinmesi ve mesailerin sona ermesi mümkündür.
