Anjiyoplasti işlemi, kalp damarlarında saptanan darlık veya tıkanıklıkların açılması amacıyla daralmış damar bölgesinin mekanik olarak genişletilmesidir. Kalp damarlarının genişliğine ve darlık oluşturan bölümün uzunluğuna göre kullanılacak balon ya da stentlerin boyutları değişmektedir. ,
Stent nedir ?
1990’lı yıllardan itibaren balon anjiyoplasti işleminin başarısını artırmak ve damardaki yeniden daralma olasılığını azaltmak amacıyla stent adı verilen tel kafes yapısındaki metaller kullanılmaya başlanmıştır.
Stentler günümüzde hemen hemen tüm balon anjiyoplasti işlemlerinde kullanılmaktadır. Stentler genel olarak bir metaldir ve damarın içine balon yardımı ile yerleştirilir.
Daralmış olan damar bölgesinde bu balon şişirilir, balon ile birlikte sıkıştırılmış olan stent açılarak daralmış damar bölgesine yerleştirilir ve kan akımı sağlanmış olur. Stentlerin en yaygın olarak kullanılanları paslanmaz çelikten yapılan çıplak metal (ilaçsız) stentlerdir. Fakat çıplak metal stentlerde yeniden daralma nisbeten sık görülmektedir.
Bu sebeple son 10 – 15 yıldır ise ilaç salınımlı stentlerin kullanımı yaygınlaşmıştır. İlaç kaplı stentlerin üzerine yüklenmiş özel ilaçlar salınarak tekrar tıkanıklık oluşmasını büyük oranda engellemektedirler ve bu sayede stent içerisinde darlık oluşumu daha az saptanmaktadır. Son yıllarda eriyen stentler geliştirilmiş olup hastaya takıldıktan sonra 2 yıl içerisinde tamamen eriyebilmektedir. Kullanılan stentlere göre yeniden tıkanma oranı değişmekle birlikte bazı stentlerde bu oran %5’in altındadır.
Stent işlemiyle ilişkili riskler nelerdir ?
Stent yerleştirilmesi esnasında ve sonrasında bazı komplikasyonlar oluşabilir.
Damarların görüntülenmesi sırasında kullanılan kateterlere bağlı damar yırtılması, yerleştirilen stent içerisinde pıhtı oluşması ve stentin ani olarak tıkanması, stentin yerleştirildiği damar bölgesinde yırtılma, pıhtının beyine atması sonucu inme, kalp krizi ve ani ölüm izlenebilir.
Bu komplikasyonlar nadir görülen olaylardır. Ayrıca görüntüleme için kullanılan ilaçların neden olabileceği allerjik reaksiyonlar, böbrek fonksiyonlarının bozulması da yan etkiler arasında sayılabilir.
Stent takılıp taburcu edilen hastaların ani olarak gelişen nefes darlığı, göğüs ağrısı olması durumunda doktoru ile acil bir şekilde iletişime geçmesi gereklidir.
Her damara stent takılabilir mi?
Günümüzde teorik olarak koroner arter hastalığı olan hastaların çok büyük bir kısmında stent ile tedavi sağlanabilmektedir. Eğer bir hastanın 3 ana damarında ciddi darlıkla beraber kalbin ön yüzünü besleyen sol ana damarın (LAD damarı) çıkış bölgesinde önemli darlık varsa ve teknik olarak stent takılmasını engelleyen damar yapısı varsa bu hastalarda en iyi tedavi yöntemi by-pass ameliyatıdır.
Bu hastalarda by-pass ameliyatının sonuçları stent tedavisinden daha iyi görünmektedir. Hastalarda ameliyat riskini arttıran veya ameliyata engel durumlar varsa ( ileri yaş, akciğer hastalığı, kalp kasılmasında ileri derecede bozulma, kalp krizi gibi acil bir durum vs.) stentleme işlemi seçilmiş hastalarda yapılabilir.
Tek damar veya iki damar hastalarındaki genel tedavi yaklaşımı stentleme olmakla birlikte, tüm kararlar hasta merkezli yapılmalıdır.
Bu yüzden sadece bir kardiyolog veya kalp cerrahının kararından ziyade bir kalp ekibi (kalp takımı) tarafından uygulanacak tedavi yönteminin belirlenmesi önemlidir.
Artan operatör tecrübesi ve teknik gelişmeler sayesinde daha önceleri stentleme ile müdahale edilemeyen kompleks damar darlıklarında müdahale günümüzde yapılabilmektedir.
