1) Alerjik astım:
Alerjik astım, astım hastalarının yaklaşık %60’ını oluşturmaktadır. Astımın ortaya çıkmasına neden olan, polenler veya ev tozu akarı gibi alerjenlerdir. Bu hastaların genellikle ailelerinde astım, alerji (alerjik nezle, ilaç alerjisi, besin alerjisi) veya egzama gibi hastalıklar vardır.
Hastalığın alerjik astım olduğu, alerji deri testleri ya da alerjene özgü kan testleri ile tespit edilmektedir. Alerjik
astımda, astım tedavisinde bilinen ilaçların yanında özellikle çocuk ve genç hastalarda aşı tedavisi de yapılmaktadır.
Kişide alerjik astım varsa, muhtemelen alerjik rinit ya da saman nezlesi veya egzema da gözlenebilmektedir. Alerjik astımın genellikle ilkbahar ya da sonbahar başlarında kişileri etkilemektedir. Bu mevsimlerdeki alerjenler tetikleyici faktörlerdir.
2) Allerjik Olmayan Astım:
Alerjik olmayan astım: Hastalığın alerjik olmayan nedenle ortaya çıktığı bir türdür. Bu hastaların şikayetleri alerjik astım ile aynıdır; ancak alerji testinde herhangi bir alerjene karşı pozitiflik saptanmaz.
Bu hastalar da diğer astım hastaları gibi viral enfeksiyonlar, tütün dumanı, parfüm kokusu, deodorantlar, boya, toz ve çeşitli kimyasalar gibi maddelere maruziyet halinde astım atağı geçirebilirler.
Alerjik olmayan astım, genellikle erişkin yaşta ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda çocukluk çağında başlayan astım, yetişkin çağda başlayan astım, egzersiz ile tetiklenen astım, aspirin ile tetiklenen astım, gece astımı, mesleki astım gibi çok sayıda farklı astım türü tanımlanmıştır.
a) Aspirin ile tetiklenen astım:
Hastalarda nazal polip, burun akıntısı, hapşırma ve aspirin duyarlılık öyküsü olabilir. Hastalar, aspirin aldıklarında, burun akıntısı ve hapşırma ile başlayan şikayetlerin peşinden hırıltılı solunum ve solunum güçlüğü gelişebilir. Hastalığın tedavisinde aspirin kesilmesi ve özellikle ağız yolu ile alınan ilaçlar önerilmektedir.
Astımlı bir hastada aspirin veya diğer aynı türde ağrı kesicilerinin alımından sonraki ilk 2 saat içinde aniden bir astım atağı gelişebilir. Astım atağına baş ve boyunda kızarıklık, burun akıntısı veya tıkanıklığı da eşlik edebilir.
Tedavide en önemli nokta, astım tedavi prensiplerinin uygulanması ve hastanın duyarlı olduğu ilaçtan sakınması
sağlanarak olabilecek tehlikeli atakların önlenmesidir. Ağrı kesici ilaç kullanımının zorunlu olduğu hastalarda dikkatli bir şekilde hekim gözetiminde verilebilir
Tipik öyküsü olan çocuklara bu grup ilaçlar verilmemelidir. Üst hava yolu hastalığı (nazal polipozis) olan
astımlı çocukların aileleri ağrı kesici ilaçlardan uzak durmaları konusunda uyarılmalı, bunun yerine asetominofen – parasetamol gibi basit ağrı kesici ilaçlar verilmelidir
b) Egzersiz ile tetiklenen astım:
Egzersiz ile ortaya çıkan hava yollarında daralma olarak tanımlanabilir. Herhangi bir fiziksel egzersiz veya spor ile hastalarda öksürük, nefes darlığı ve göğüste sıkışma ortaya çıkabilir.
Hastalığın tanısı egzersiz öncesi ve sonrasında yapılan nefes ölçümü ile kesinleştirilir. Tedavi amaçlı olarak, egzersizden yaklaşık 15 dakika öncesinde kısa etkili inhaler (nefes açıcı ilaçlar) kullanımı önerilmektedir.
Öksürük ile seyreden astım:
Kronik öksürüğün (8 haftadan uzun süreli) üçte birinden astım sorumludur. Bu hastalarda tipik astım belirtileri olan nefes darlığı, hırıltılı solunum ve göğüste sıkışma hissi olmadan kuru öksürük görülmektedir.
Bu astım tipi, uyanık veya uykuda, yetişkin veya çocuk hastalarda görülebilir. Hastalar, genellikle nefes yolu ile alınan (inhaler cihazlar) kortizon tedavisine
iyi yanıt vermektedir.
Mesleki astım:
Astıma neden olan etkenin hastanın çalıştığı işyeri ortamında bulunması nedeniyle bu ad verilmiştir. Hastalar, genellikle işyerinden uzakta veya hafta sonu tatil günlerinde şikayetlerinin azaldığını ifade ederler. Solunum yollarında tahriş edici özellikte olan duman veya klor gibi allerjenler astıma sebep olabilir.
Solunan tahriş edici madde ile atak ortaya çıkmaktadır. İşyeri ortamındaki boya gibi kimyasallar, tabloya neden olabilmektedir. Hastanın bu tabloya neden olan allerjen maddenin bulunduğu ortamdan uzaklaştırılması esas tedavi yöntemidir.
Noktürnal astım (Gece ortaya çıkan astım):
Gece astım genellikle 02:00 ve 04:00 arasında, gecenin ortasında kötüleşen astım şikayetleri anlamına gelir. Astım belirtileri gece kötüleşmeye neden olabilir. Tetikleyici faktörler olarak sinüzit, tozlar veya hayvan dışkısı gibi alerjenlerin neden olduğu burun akıntıları gözlenebilir. Vücut astıma karşı korunmak için adrenalin ve kortizol üretir. Bu hormonların üretimi gece düşük olduğu için vücut savunmasız kalır ve gece astım kendini gösterebilir.
Hastalık şikayetleri genellikle geceleri ortaya çıkar. Astım hastalarının en az %75’inde haftada en az bir kez gece uykusunun derinliğini ve uzunluğunu bozan belirtiler görülmektedir. Vücudun doğal ritmi ve bazı hormon düzeylerinin sabah erken saatlerde en düşük veya yüksek olması esas nedendir.
Uyku kalitesini düşürebilir ve bu nedenle gün boyunca konsantrasyon üzerinde olumsuz etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Tedavisinde yatak odasında alerjik tetikleyicilerin uzaklaştırılması gibi önleyici tedbirler yanında sinüs (burun) problemleri, geniz akıntısı gibi durumların tedavisi gerekir.
